Đảo chính bất thành ở Bolivia, nghi vấn dàn dựng?
Xe bọc thép đã lao vào cửa dinh chính phủ Bolivia hôm (26/6) trong một âm mưu đảo chính. Tổng thống Luis Arce vẫn an toàn. Ông này thề sẽ giữ vững lập trường và chỉ định một tư lệnh quân đội mới.
Tổng thống Luis Arce cho biết đất nước Bolivia kiên quyết chống lại các cuộc tấn công nhằm vào nền dân chủ. Ông Arce được biết là đã đối mặt với tổng tư lệnh quân đội - Juan José Zúñiga, người được cho là đang lãnh đạo cuộc nổi dậy - tại hành lang, và nói rằng, “Tôi là cấp trên của anh, và tôi ra lệnh cho anh rút binh lính của mình, và tôi sẽ không cho phép sự bất tuân này.”
Đảo chính bất thành
Truyền hình Bolivia chiếu cảnh hai xe tăng và một số người mặc quân phục bên ngoài tòa nhà, nhưng quân đội và xe bọc thép sau đó bắt đầu rút lui. Những người ủng hộ ông Arce đã tràn vào quảng trường ngay sau đó và vẫy cờ Bolivia.
Tổng thống Arce cho biết ngày này là “không điển hình trong cuộc sống của một quốc gia muốn có dân chủ”. Ông chỉ trích cái mà ông gọi là “một nỗ lực đảo chính của quân đội đang làm vấy bẩn quân phục, những kẻ đang tấn công hiến pháp của chúng ta”.
Ông Arce, được các bộ trưởng vây quanh và vẫy tay chào đám đông. “Cảm ơn người dân Bolivia,” ông nói. “ Hãy để nền dân chủ tiếp tục tồn tại .”
Vài giờ sau, vị tướng Bolivia dường như đứng sau cuộc nổi dậy, Juan José Zúñiga, đã bị bắt sau khi tổng chưởng lý mở cuộc điều tra. Hiện chưa rõ những cáo buộc chống lại anh ta là gì. Tổng thống Arce cũng đã quyết định thay thế người đứng đầu lực lượng vũ trang.
Nghi vấn dàn dựng, đảo chính theo lệnh Tổng Thống?
Tuy nhiên, có một tình tiết gây bất ngờ khi tướng Zúñiga, người được cho là đứng đầu cuộc đảo chính, đã tuyên bố trong bình luận với các nhà báo trước khi bị bắt rằng, chính tổng thống Arce đã bảo ông xông vào cung điện. Và đây thực chất là một động thái chính trị.
“Tổng thống nói với tôi: 'Tình hình rất tồi tệ, rất nghiêm trọng. Cần phải chuẩn bị một cái gì đó để nâng cao sự danh tiếng của tôi (Tổng thống)'”, tướng Zúñiga dẫn lời nhà lãnh đạo Bolivia nói.
Tướng Zúñiga cũng hỏi Tổng thống rằng liệu anh ấy có nên “hạ gục xe bọc thép không?” và Tổng thống Arce trả lời: "Đưa chúng ra ngoài."
Bộ trưởng Tư pháp Iván Lima đã bác bỏ tuyên bố của Tướng Zúñiga, ông nói rằng vị tướng này đã nói dối và cố gắng biện minh cho hành động của chính mình mà ông sẽ phải đối mặt với công lý.
Các công tố viên sẽ yêu cầu mức án tối đa từ 15 đến 20 năm tù cho Zúñiga “vì đã tấn công nền dân chủ và Hiến pháp.”
Cuộc nổi dậy hôm 26/7 tại Bolivia diễn ra sau nhiều tháng căng thẳng, với khó khăn kinh tế và các cuộc biểu tình ngày càng mạnh mẽ hơn khi hai “người khổng lồ chính trị” tại đất nước này là Arce và đồng minh một thời của ông, cựu Tổng thống cánh tả Evo Morales chiến đấu để giành quyền kiểm soát đảng cầm quyền.
Tuy nhiên, nỗ lực rõ ràng nhằm phế truất tổng thống đương nhiệm dường như không có bất kỳ sự hỗ trợ có ý nghĩa nào, và ngay cả các đối thủ của Arce cũng phải xếp hàng để bảo vệ nền dân chủ, và bác bỏ cuộc nổi dậy.
Cảnh tượng này có thể gây sốc cho người dân Bolivia nhưng vốn không xa lạ gì với tình trạng bất ổn chính trị ại quốc gia này. Vào năm 2019, ông Morales cũng từng bị phế truất khỏi vị trí tổng thống sau một cuộc khủng hoảng chính trị trước đó.
Trong cuộc đảo chính diễn ra hôm thứ Tư, khi các xe quân sự tràn vào quảng trường. Trước khi bước vào dinh chính phủ, Tướng Zúñiga nói với các nhà báo: “Chắc chắn sẽ sớm có Nội các bộ trưởng mới; đất nước của chúng ta, nhà nước của chúng ta không thể tiếp tục như thế này.” Zúñiga nói rằng “hiện tại”, tuy nhiên, ông ấy vẫn công nhận Tổng thống Arce là tổng tư lệnh.
Tướng Zúñiga không nói rõ ràng rằng ông đang lãnh đạo một cuộc đảo chính, nhưng cho biết quân đội đang cố gắng “khôi phục nền dân chủ và giải phóng các tù nhân chính trị…”
Bảo Thư biên dịch
