Dấu hiệu mới nhất về mối quan hệ Mỹ-Trung xấu đi
Dấu hiệu mới nhất cho thấy quan hệ Mỹ-Trung đang xấu đi: Các bang của Hoa Kỳ đang "đoàn kết" để buộc các quỹ hưu trí quốc gia thoái vốn khỏi Trung Quốc.
Tờ Politico của Mỹ ngày 26/7 đưa tin rằng sự cảnh giác của ĐCSTQ và lo ngại tài sản của Mỹ có thể bị đóng băng sau xung đột ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã buộc ngày càng nhiều quốc gia cân nhắc việc rút quỹ hưu trí công chức của họ khỏi Trung Quốc.
Năm bang Indiana, Florida, Missouri, Oklahoma và Kansas đã chỉ đạo các nhà quản lý quỹ của bang bắt đầu quy trình thoái vốn trong năm qua. Nhiều bang khác cũng đang cân nhắc làm như vậy, đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy mối quan hệ Mỹ-Trung đang xấu đi.
Thượng nghị sĩ bang Indiana Chris Garten, tác giả của dự luật Indiana, cho biết: “Đây là một vấn đề lớn và chúng ta nên đặt chính trị sang một bên và đoàn kết chống lại mọi mối đe dọa mà Đảng Cộng sản Trung Quốc đặt ra cho chúng ta”.
Các báo cáo chỉ ra rằng mặc dù phần lớn các tiểu bang thực hiện các biện pháp này đều do Đảng Cộng hòa chiếm ưu thế, nhưng xu hướng này phản ánh quan điểm của Hoa Kỳ về Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vượt ra ngoài phạm vi đảng phái. Trong nhiều năm, các quỹ hưu trí, cùng với các công ty Mỹ, đã đầu tư rất nhiều vào Trung Quốc, và nhiều người từng tin rằng sự cai trị độc tài của ĐCSTQ sẽ dần suy yếu khi Trung Quốc hiện đại hóa. Tuy nhiên, các tiểu bang của Hoa Kỳ hiện đang thay đổi quan điểm khi họ nhận thấy sự tích tụ rủi ro.
Hội đồng Đầu tư Tiết kiệm Hưu trí Liên bang (Federal Retirement Thrift Investment Board), quỹ hưu trí chính của chính phủ liên bang Hoa Kỳ, đã tuyên bố vào tháng 11 năm ngoái rằng họ sẽ ngừng đầu tư vào các cổ phiếu niêm yết tại Hồng Kông và Trung Quốc do những căng thẳng gia tăng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Việc rút vốn đầu tư cũng có những cân nhắc về kinh tế, khi chỉ số chứng khoán Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong 5 năm vào tháng Hai, trong khi Hội nghị Trung ương 3 của Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng không đưa ra được kế hoạch phục hồi kinh tế thuyết phục.
Năm ngoái, Indiana đã thông qua luật cấm đầu tư vào các thực thể “do Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa hoặc Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát” và các quỹ hưu trí nhà nước đã bắt đầu thoái vốn. Các nhà lập pháp Indiana cho biết mối lo ngại của họ bao gồm vi phạm sở hữu trí tuệ và hoạt động gián điệp của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Tại Oklahoma, Thống đốc Kevin Stitt tháng trước đã công bố một loạt các biện pháp nhằm bảo vệ nguồn thuế của bang khỏi "sự xâm lược của Đảng Cộng sản Trung Quốc". Ông đã chỉ thị cho các cơ quan liên quan soạn thảo kế hoạch thoái vốn để bảo vệ tài sản của bang, bao gồm cả quỹ hưu trí, có thể bị tổn hại nếu Chủ tịch Tập Cận Bình xâm lược Đài Loan hoặc gây ra xung đột ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Các bang khác đã thông qua luật yêu cầu thoái vốn khỏi nhiều quốc gia có quan hệ không thân thiện với Hoa Kỳ, nhưng những người ủng hộ những nỗ lực này nhấn mạnh rằng Trung Quốc mới là mục tiêu chính của họ.
Sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga năm 2022, một số tiểu bang Hoa Kỳ đã chịu thiệt hại do đầu tư vào Nga, và do đó, họ muốn bảo vệ mình khỏi các ảnh hưởng lan tỏa về tài chính. Căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung cũng khiến việc thoái vốn khỏi Trung Quốc trở thành một chiến thắng chính trị đối với cử tri của cả hai đảng. Theo một cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew năm ngoái, 83% người Mỹ có "quan điểm tiêu cực" về Đảng Cộng sản Trung Quốc, và 4/10 người Mỹ coi Trung Quốc là "kẻ thù" của Hoa Kỳ.
Thủ quỹ Missouri Vivek Malik dẫn đầu các quỹ hưu trí Missouri rút khỏi Trung Quốc. Ông phải đối mặt với một cuộc đua sít sao vào tháng tới và sẽ nêu vấn đề này trong chiến dịch tranh cử trước cuộc bầu cử tiểu bang vào tháng 11.
Ông Malik tin rằng một yếu tố khác trong quyết định của ông là mối đe dọa rộng lớn hơn của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ, bao gồm cả các cuộc tấn công mạng nhằm vào cơ sở hạ tầng của Hoa Kỳ.
Ông Malik cho biết Missouri coi việc thoái vốn là một "biện pháp phòng thủ". Ông nói, "Khi Ukraine bị Nga xâm lược, các khoản đầu tư của chúng tôi ở Nga đã giảm mạnh, và chúng tôi không muốn điều tương tự xảy ra ở Trung Quốc, đặc biệt là khi thông tin tình báo của chúng tôi cho thấy Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể đang cân nhắc xâm lược Đài Loan."
Tại Florida và Kansas, một phần động lực đến từ những lo ngại về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc, đặc biệt là cáo buộc diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm Hồi giáo khác ở Tân Cương. Những người khác đã chỉ ra vai trò của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy đại dịch dùng thuốc quá liều opioid ở Hoa Kỳ.
Sau khi dự luật liên bang nhằm ngăn chặn các quỹ hưu trí trên toàn quốc đầu tư vào Trung Quốc bị đình trệ tại Thượng viện, các bang đã bắt đầu hành động. Dự luật, do Thượng nghị sĩ Josh Hawley và cựu Dân biểu Mike Gallagher đề xuất vào năm 2022, sẽ tước bỏ tình trạng miễn thuế của các quỹ hưu trí của tiểu bang nếu họ không thoái vốn khỏi Trung Quốc. Với thời gian chỉ còn 5 tháng trong nhiệm kỳ Quốc hội hiện tại và năm bầu cử tổng thống đang đến gần, khả năng dự luật đạt được bất kỳ tiếntriển nào trước cuối năm là rất thấp.
Luật Kansas được ban hành vào tháng 4 sẽ rút quỹ hưu trí của bang khỏi Trung Quốc và bốn "quốc gia đáng quan tâm" khác - Nga, Cuba, Iran và Venezuela.
Theo người khởi xướng dự luật, Nghị sĩ đảng Cộng hòa Nick Hoheisel, tổng số tiền đầu tư của quỹ hưu trí Kansas tại Trung Quốc là từ 600 đến 700 triệu đô la.
Học cho biết: “Nga đã ngăn bang Kansas thanh lý cổ phần mà họ nắm giữ trước cuộc xâm lược Ukraine, vì vậy tại thời điểm này, chúng tôi tin rằng số cổ phần đó đã bị lãng phí. Chúng ta bắt đầu thảo luận... liệu điều tương tự có xảy ra nếu Trung Quốc thực sự hành động về vấn đề Đài Loan hay không? Vì vậy, chúng tôi đã thúc đẩy dự luật này."
Các nghị sĩ ủng hộ dự luật cho biết, dự luật có tác động không đáng kể đến ngân sách. Sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc đã thúc đẩy quỹ hưu trí bang Kansas chủ động rút vốn khỏi các tài sản này.
Năm 2022, căng thẳng ở eo biển Đài Loan đã leo thang đáng kể sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vào tháng 8 năm đó. Bộ Tài chính bang Pennsylvania đã rút 394 triệu đô la từ quỹ đầu tư quốc gia của Trung Quốc.
Đối với Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Doug Mastriano của Pennsylvania, điều đó là chưa đủ. Ông đã đồng tài trợ cho một dự luật lưỡng đảng vào tháng 4 yêu cầu Bộ Tài chính Pennsylvania và hai quỹ hưu trí lớn nhất của bang phải “thoát dần” khỏi Trung Quốc.
Động cơ thúc đẩy ông Mastriano đề xuất dự luật bao gồm lo ngại về việc Trung Quốc cho phép các hóa chất được sử dụng để sản xuất fentanyl dễ dàng được giao dịch trên thị trường chợ đen.
Florida đã thông qua luật vào tháng 5 yêu cầu cơ quan quản lý quỹ hưu trí của họ công bố kế hoạch vào tháng 9 để dỡ bỏ các khoản đầu tư của Trung Quốc và hoàn thành việc thoái vốn trong vòng một năm, đạo luật nêu lên những lo ngại về hồ sơ nhân quyền và các chính sách kinh tế của Bắc Kinh.
Vào tháng 5, các quỹ hưu trí của Florida đã đầu tư 174 triệu USD vào Trung Quốc, một phần nhỏ trong tổng số 200 tỷ USD của quỹ.Giám đốc Tài chính của bang Florida Jimmy Patronis cho biết, người nộp thuế và các nhà lập pháp tiểu bang không muốn "đầu tư vào một quốc gia không minh bạch và không đặt lợi ích của người dân Florida lên hàng đầu."
Theo Soundofhope
Minh Nguyệt
