Đọc "Hồng Lâu Mộng" để thấy được trí huệ của phụ nữ thời xưa khi lo chuyện gia đình

Tiểu thuyết kinh điển "Hồng lâu mộng" khiến mọi người nhìn thấy những người phụ nữ vô cùng giỏi giang và có trí tuệ trong việc lo toan việc gia đình. Người hiện đại chúng ta khó có thể lý giải được việc tại sao việc tề gia cũng quan trọng như việc trị quốc.

Phụ nữ đảm nhiệm các công việc ở trong nhà, đàn ông đảm nhiệm các công việc bên ngoài nhà, khi âm dương hòa hợp làm một thì trật tự tự nhiên của vạn vật sẽ luôn tồn tại. Quy luật của vũ trụ chi phối khắp trời đất từ ​​trên xuống dưới. Nếu bạn tuân theo Đạo và giữ gìn đức hạnh, bạn sẽ luôn có chỗ đứng và không bị thất bại.

Giúp chồng dạy con và tể tướng trợ giúp vua là cùng một đạo lý 

Do ảnh hưởng của nền giáo dục hiện đại, chúng ta từng có quan niệm rằng: Phụ nữ thời xưa vì không có việc làm, dựa vào chồng kiếm tiền nuôi sống gia đình, ở nhà chẳng qua chỉ làm một vài việc nhà, trông con, địa vị thấp kém, thường bị bắt nạt, áp bức. Bởi vậy, ta hoàn toàn không biết phụ nữ thời xưa còn có địa vị là "tể tướng trong gia đình", giữ trọng trách lớn trong việc giúp chồng dạy con, việc tề gia và trị quốc là một. Cũng bởi vậy sẽ cảm thấy vô cùng kinh ngạc, khó hiểu khi phụ nữ ở các quốc gia phát triển phương Tây, đặc biệt là các nước ở khu vực Châu Á phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan tại sao sau khi kết hôn đều lựa chọn ở nhà nội trợ, đảm nhiệm việc chăm lo gia đình.  

Địa vị tôn quý của Vương Hy Phượng và Vưu Thị trong việc trông coi nắm giữ quyền tài chính

Trên thực tế, khi thực sự hiểu được đạo nghĩa vợ chồng cần tương kính như tân tôn trọng lẫn nhau, biết cương biết nhu phối hợp, nhận ra địa vị và giá trị thực sự của người chủ sự trong chăm lo cho gia đình, sẽ phát hiện ra rằng người phụ nữ có tu dưỡng thời xưa từ lâu sớm đã hiểu rõ sự tương hỗ lẫn nhau giữa đạo lý tu thân tề gia, và trị quốc bình thiên hạ trong quá trình trưởng thành tự nhiên của mình. Vì vậy, không những không có chút mặc cảm tự ti nào mà còn thấu hiểu sâu sắc việc giúp đỡ chồng, giáo dục con cái và trở thành người vợ đảm đang, đức hạnh.

Mặc dù chúng ta cảm thấy khá xa lạ với nền văn hóa truyền thống trong quá khứ và không thể thực sự nhìn thấy mô hình cuộc sống gia đình của người xưa, tuy nhiên bậc thầy văn học Tào Tuyết Cần đã để lại cho chúng ta một tiểu thuyết chương hồi nổi tiếng "Hồng Lâu Mộng". Mặc dù chủ đề của tiểu thuyết này chứa đựng nhiều bí ẩn của việc tu đạo, nhưng đây cũng là tác phẩm duy nhất mô tả sinh động và chi tiết về cách phụ nữ con nhà quan lại và quý tộc điều hành gia đình và quản lý một gia đình lớn.

Vì Vưu Thị, người quản việc nhà của Ninh Quốc phủ sức khỏe không tốt nên Vương Hy Phượng đã để lại ấn tượng sâu sắc cho mọi người bằng sự nghiêm minh, có thứ tự và thông minh lanh lợi khi hỗ trợ tang lễ tại đây, chẳng hạn như khả năng điều binh khiển tướng để lại ấn tượng sâu sắc. Mọi người chỉ chú ý đến lòng tham, sự độc ác và sự lạm dụng quyền lực để trục lợi của nàng ta (Cũng vì nắm giữ quyền lực tối cao, nhưng lại không có đạo đức nên khi gia tộc suy tàn, thay Giả Mẫu lo liệu việc tang lễ, mọi người mới nhân cơ hội này để trả thù và cười nhạo, khiến nàng có kết cục thảm hại. Đây là một ví dụ điển hình như một lời cảnh tỉnh, cũng là lý do tại sao người xưa nhấn mạnh đến đức hạnh của phụ nữ. Còn một người tâm địa thiện lương như Vưu Thị sẽ không có loại kết cục như vậy, mọi người vẫn sẽ nghe theo sự sắp xếp của bà vào những thời điểm quan trọng, mặc dù bà có tài năng kém hơn một chút, nhưng không ai chú ý rằng thực ra bà ta đang quản lý toàn bộ Giả phủ thay mặt cho mẹ của Giả Bảo Ngọc là Vương phu nhân.

Vương phu nhân đã trao lại toàn bộ quyền lực tài chính của gia tộc cho bà. Nói cách khác, quyền hạn của bà vốn thuộc về Vương phu nhân. Nếu Vương phu nhân đích thân quản lý cả gia đình sẽ quản lý theo cách này, nhưng bà sẽ không cả gan làm loạn như Vương Hy Phượng, một người nắm giữ quyền lực trong tay, vì không tin nhân quả báo ứng, dám nhận hối lộ sau lưng các bậc trưởng bối nên cuối cùng mưu tài hại mệnh chính mình.

Mặc dù cuốn sách không miêu tả quá nhiều về Vương phu nhân tự mình quản lý gia đình ra sao, nhưng có thể dễ dàng hình dung được quyền lợi và năng lực mà bà nắm giữ lớn tới đâu và đều không hề đơn giản. Vưu Thị của Ninh Quốc phủ cũng là người quản lý mọi việc trong phủ và chi tiêu hằng ngày của mọi người. Bà cũng rất bận rộn và mệt mỏi. Tuy tài năng và trí tuệ không bằng Vương Hy Phượng nhưng lại có địa vị là nữ chủ nhân có thể ra lệnh người làm theo ý muốn, sống an nhàn sung sướng và được tôn trọng trong phủ của mình. Khi Ninh Quốc bị cướp phá và phải ở nhờ tại Giả phủ, Vưu Thị bị các nha hoàn trong Giả phủ đối xử lạnh nhạt và cảm thấy buồn tủi khi nhớ về sự tôn quý trước đây của bản thân. Tất cả những điều này chứng minh địa vị và quyền lực mà phụ nữ thực sự có được thời xưa khi họ quản lý gia đình.

Bảo Thoa và Thám Xuân, những người rất am hiểu Nho giáo, coi trọng nhân từ và uy nghiêm

Khả năng quản gia của phụ nữ thời cổ đại quả là khiến người ta kinh ngạc. Nguyên nhân vì việc thu chi sinh hoạt của hàng trăm con người từ trên xuống dưới một cách ngay ngắn rõ ràng không phải là việc đơn giả. Nếu không cẩn thận, còn bị người hầu cười nhạo, không có năng lực nhất định, không có lời nói và hành động mẫu mực căn bản không thể đảm nhiệm.

Ví dụ, khi Vương Hy Phượng lâm bệnh, Bảo Thoa và Thám Xuân đã giúp đỡ cô chăm lo việc nhà. Lúc đầu, những người làm lớn tuổi bắt nạt vì nghĩ họ là những cô gái chưa chồng nên bằng mọi cách chế giễu và gây khó khăn. Nhưng sau một vài sự việc, họ phát hiện những thiên kim tiểu thư này năng lực không những không thua kém gì Vương Hy Phượng thậm chí còn giỏi hơn. Để thay đổi tình hình thực tế của những khoản chi phí khổng lồ vượt quá khoản thu vào, hai tiểu thư trẻ đã quyết đoán và công bằng xóa bỏ những khoản chi phí vô lý, không sợ xúc phạm đến Vương Hy Phượng và mẹ ruột của Thám Xuân, đồng thời cũng nghĩ cách quản lý  Đại Quan Viên một cách hợp lý.

Họ giao cho những ma ma tổng quản ở các khu vực tự quản lý các khu vực khác nhau của Đại Quan Viên, tức là không bỏ ra khoản tiền lớn thuê người ngoài chăm sóc như Phượng Thư đã từng làm. Ngoài ra, thu nhập từ hoa và trái cây do chính người quản gia trồng cũng mang lại nguồn thu nhập bổ sung đáng kể, giúp giảm bớt đáng kể tình trạng không kiếm đủ tiền để trang trải chi phí. Theo cách nói ngày nay đây được gọi là cải cách kinh tế. Bảo Thoa là người hiểu biết, nàng nói, các bà quản gia đã trồng trọt vất vả quanh năm, mặc dù chúng ta phải cân nhắc đến thu nhập tài chính khi quản lý gia đình, nhưng không nên quá đáng quá và nên để các bà giữ lại một phần cho riêng mình. Lúc đó mọi người đều thấy Bảo Thoa là người khoan dung và rộng lượng. Nàng và Thám Xuân đều có học thức sâu rộng, nên khi giải quyết công việc gia đình tuân theo Nho giáo và cách cai trị đất nước một cách nhân từ và có trật tự cũng như cách sử dụng người theo cách của vua Nghiêu và vua Thuấn xa xưa. Chị dâu của Bảo Ngọc là Lý Hoàn còn cười nói, tại sao hai thiên kim tiểu thư này lại bàn luận tri thức của Khổng Tử và Mạnh Tử. Bảo Thoa nói, nếu không có tri ​​thức này dẫn dắt, họ sẽ trở thành những kẻ thô tục, nhỏ nhen chỉ biết đến tiền bạc.

Những tiểu thư quý tộc có học thức này thoạt nhìn có vẻ "được nuông chiều từ bế", nhưng họ đã nhận được sự giáo dục nghiêm ngặt của gia đình từ nhỏ và rất hiểu biết về các quy tắc. Họ sẽ trở thành trợ lý đắc lực cho chồng (tức là hỗ trợ chồng) và giáo dục con cái. Năng lực, kiến ​​thức và tính cách thực sự của họ vượt trội hơn nhiều so với Vương Hy Phượng, người có tài nhưng không có đức. Họ vừa tốt bụng vừa nghiêm nghị, là sự kết hợp ưu điểm của Phượng Thư và Vưu Thị. Họ làm cho những người làm tâm phục khẩu phục và biết ơn, từ đó phục tùng nghe lời. Thay vì giống như Vương Hy Phượng luôn nghiêm khắc và không có lòng nhân từ; và Vưu Thị lại quá chiều chuộng người hầu và không quản lý tốt. Phong cách quản lý kiểu Nho giáo của Bảo Thoa và Thám Xuân mới chính là diện mạo thực sự của những cô con gái có học thức của các quan lại và gia đình giàu có thời xưa. Khả năng và kiến ​​thức của họ không kém gì nam giới.

Lý Hoàn hiểu rằng quản lý một gia đình cũng giống như quản lý một quốc gia, nhưng than thở không có cánh tay phải trợ giúp đắc lực

Trong Hồng Lâu Mộng, Lý Hoàn, vợ người anh trai quá cố của Bảo Ngọc, đã thấy được Bình Nhi thông minh và có năng lực như thế nào. Nàng không chỉ quản lý việc nhà cho Phượng Thư một cách ngăn nắp mà còn giữ được thể diện cho chủ nhân khi Thám Xuân và Bảo Thoa phát hiện ra những khoản chi tiêu vô lý. Cô cũng có thể đưa ra những kế sách cho chủ nhân và đối xử tốt với người hầu. Nàng thực sự là cánh tay phải đắc lực hiếm có. Vì vậy, Vưu Thị thở dài than vãn rằng mình cô đơn. Sau khi chồng qua đời, không một người hầu nào muốn ở lại bên cạnh bà để giúp đỡ bà. Bà không có cánh tay phải đủ năng lực để chia sẻ gánh nặng và cho bà lời khuyên về việc quản lý gia đình. Bà cho rằng, dù việc lớn hay việc nhỏ trong thiên hạ, việc cai quản đất nước, việc quản lý gia đình không thể thoát khỏi nguyên tắc giống như ở một quốc gia, vua cần có sự trợ giúp của những vị đại thần giỏi. Cho nên, nàng rất ghen tị với Phượng Thư vì có một người hầu tâm phúc như vậy, cũng rất mong muốn mình cũng có được một người như thế.

Có thể thấy, tuy không được học hành nhiều nhưng Vưu Thị vẫn chịu ảnh hưởng từ môi trường xung quanh ngay từ nhỏ và hiểu rằng quản lý gia đình cũng giống như quản lý một quốc gia, cần có cánh tay phải trợ giúp đắc lực. Những người như Bảo Thoa, những người được hưởng nền giáo dục tốt theo Nho giáo, hiểu được tầm quan trọng của việc tự tu dưỡng, đối xử tốt với người hầu và quản lý gia đình bằng các quy tắc và quy định. Có thể thấy, phụ nữ thời xưa được giáo dục tốt theo Nho giáo đương nhiên hiểu được nguyên lý “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ” của Nho giáo.

Vì vậy, khi lớn lên trong môi trường như vậy, đàn ông cũng sẽ hiểu được công việc nhà từ sớm, sẽ hiểu rõ những vất vả, khó khăn mà phụ nữ phải đối mặt khi quán xuyến gia đình, và sẽ có lòng biết ơn. Tể tướng là người phụ tá giúp quân vương quản lý quốc gia, đảm bảo cho bách tính có cuộc sống ổn định và đất nước được an bình. Ngược lại người vợ, với vai trò là người nội trợ trong gia đình, là “tể tướng của gia đình”, hỗ trợ cho chồng. Theo cách hiểu ngày nay, người vợ là tể tướng và bộ trưởng tài chính, thậm chí có thể kiêm nhiệm cả bộ trưởng y tế và bộ trưởng giáo dục. Vợ cũng là người chịu trách nhiệm về cuộc sống hằng ngày của mọi người già, trẻ, lớn bé trong gia đình, quản lý và điều hành chi tiêu tài chính, chế độ ăn uống và sức khỏe, việc học hành và giáo dục của trẻ em và nhiều vấn đề lớn nhỏ khác. Vợ thực sự có nhiều trách nhiệm quan trọng và đảm bảo sức khỏe cũng như sự hòa thuận của gia đình. Khi quá phải bận rộn, vất vả như vậy sao không thể được chồng tôn trọng?

Một gia đình hòa thuận, êm ấm phụ thuộc phần lớn vào sự hỗ trợ, giúp đỡ của người vợ đảm đang, chăm chỉ, hiền lành. Đó là lý do vì sao người xưa nói rằng “Nam tử thành gia tài năng lập nghiệp” nghĩa là: Người đàn ông cần lập gia đình rồi mới lập nghiệp. Chỉ khi có người vợ đảm đang chăm sóc người già, con cái thì đàn ông mới yên tâm xây dựng sự nghiệp bên ngoài. Không ai có thể phủ nhận sự đóng góp và giá trị của phụ nữ.

Các bà nội trợ hiện đại ở nước ngoài vẫn giữ chức vụ quan trọng là bộ trưởng tài chính

Trên thực tế, ngày nay, các bà nội trợ ở các xã hội hiện đại như Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc và phương Tây không thay đổi nhiều so với cách phụ nữ truyền thống quản lý gia đình thời xưa, ngoại trừ việc họ hiếm khi quản lý những gia đình tứ đại đồng đường sống chung với nhau, và về cơ bản là sống độc lập. Người chồng thống nhất đưa toàn bộ thu nhập của mình cho vợ quản lý, người vợ phân bổ chi tiêu hợp lý. Người vợ giữ một cuốn sổ kế toán gia đình hàng tháng và giải thích cho chồng cách chi tiêu từng khoản và lập kế hoạch chi tiêu, rồi đưa cho chồng và người chồng trao quyền quản lý cho vợ mình. Việc dinh dưỡng cho con cái, chăm sóc sức khỏe và chế độ ăn uống của chồng sẽ trở nên rất hợp lý, chu đáo và an tâm nhờ sự quản lý tỉ mỉ của người vợ. Vợ chồng tin tưởng, tôn trọng lẫn nhau và sống hòa thuận.

Cuộc sống như vậy giúp phụ nữ khi gánh vác trách nhiệm nuôi dạy con cái, không phải đồng thời phải cạnh tranh và phấn đấu bên ngoài xã hội như nam giới, và chịu áp lực kép từ gia đình và xã hội. Nam giới gánh vác trách nhiệm ngoài xã hội, nữ giới chịu trách nhiệm trong gia đình, có sự kết hợp hài hòa giữa cương và nhu, không có sự phân biệt đối xử do địa vị không bình đẳng. Đây cũng là sự đảm bảo rằng trẻ em sẽ nhận được nền giáo dục gia đình tốt và sức khỏe của người chồng được chăm sóc chu đáo.

Vì vậy, khi bạn thấy các phụ  nữ nước ngoài thường trả tiền bữa ăn cho gia đình, đừng nghĩ rằng họ không có địa vị. Nguyên nhân là do họ là người quản lý tài chính của gia đình, còn người chồng có khoản chi cố định cho tiền tiêu vặt hàng ngày. Lúc này, người chồng không còn tiền để trả thêm. Không có gì ngạc nhiên khi các bà nội trợ Đài Loan lại tự hào khi gọi mình là bộ trưởng tài chính của gia đình.

Theo Soundofhope
Bình Nhi