Kiêu ngạo và Khiêm nhường

Kiêu ngạo và Khiêm nhường
Newton đã cung cấp các định lý cần thiết để xây dựng khoa học, góp phần vào sự ra đời của khoa học hiện đại, là một nhà khoa học vĩ đại của thời cận đại. (Ảnh: Public domain)

Kiêu ngạo và ngu dốt dường như là cặp song sinh. Người càng thiếu hiểu biết thường càng tỏ ra kiêu ngạo, trong khi người uyên bác, tài giỏi lại thường đối xử với người khác bằng thái độ khiêm nhường.

Các bậc thầy khoa học như Newton và Einstein, dù đã đạt đến đỉnh cao của khoa học, vẫn luôn tràn đầy sự kính sợ đối với tự nhiên. Họ không chỉ có phong thái bao dung và sẵn sàng tiếp thu phê bình mà còn rất khiêm tốn trong cách đối xử với mọi người.

Newton đã cung cấp các định lý cần thiết để xây dựng khoa học, góp phần vào sự ra đời của khoa học hiện đại, là một nhà khoa học vĩ đại của thời cận đại. Tuy nhiên, ông nói: "Nếu tôi nhìn xa hơn Descartes và những người khác, đó là bởi vì tôi đứng trên vai những người khổng lồ."

Trong danh ngôn của Einstein có ghi lại đoạn này: "A = x + y + z, nếu A đại diện cho thành công, thì x đại diện cho nỗ lực và công sức bạn bỏ ra, y đại diện cho sự quan tâm của bạn đối với vấn đề đang nghiên cứu, và z đại diện cho việc ít nói những lời sáo rỗng, phải khiêm tốn và thận trọng."

Đoạn sau đây còn tuyệt vời hơn: "Bất cứ ai tự cho mình là người đánh giá trong lĩnh vực tri thức và chân lý, đều sẽ bị tiếng cười nhạo báng của các vị thần hủy diệt."

Người ta kể rằng, họa sĩ nổi tiếng người Pháp thế kỷ 19, Beroni, có lần đi nghỉ ở Thụy Sĩ, hàng ngày vẫn mang theo giá vẽ đi khắp nơi để vẽ. Một hôm, ông đang chăm chú vẽ tranh bên hồ Geneva thì có ba nữ du khách người Anh đến xem tranh của ông, rồi đứng bên cạnh chỉ trỏ, phê bình. Người thì chê chỗ này, người thì chê chỗ kia, Beroni đều sửa theo, cuối cùng còn nói với họ một tiếng "Cảm ơn"!

Ngày hôm sau, Beroni có việc phải đến một nơi khác, ở nhà ga lại gặp ba người phụ nữ hôm qua, đang thì thầm to nhỏ bàn tán điều gì đó. Một lúc sau, ba người phụ nữ Anh cũng nhìn thấy ông, liền tiến lại gần, hỏi ông: "Thưa ông, chúng tôi nghe nói họa sĩ vĩ đại Beroni đang đi nghỉ ở đây, nên cố ý đến thăm ông. Xin hỏi ông có biết bây giờ ông ấy đang ở đâu không?"

Beroni khẽ cúi đầu chào họ, trả lời: "Không dám, tôi chính là Beroni." Ba người phụ nữ Anh nghe xong giật mình, nhớ lại sự bất lịch sự hôm qua, từng người một đều đỏ mặt tía tai vì xấu hổ.

Ngược lại, tôi cũng từng gặp một thanh niên đẹp trai, kiêu ngạo. Mặc dù tốt nghiệp đại học danh tiếng và làm việc ở công ty hàng đầu, nhưng anh ta đã nhiều lần đi xem mắt đều bị các cô gái từ chối. Mẹ anh rất lo lắng, muốn biết nguyên nhân, nên đã nhờ tôi nói chuyện với con trai bà. Sau khi trò chuyện, tôi lập tức hiểu ra lý do các cô gái từ chối anh ta.

Đó là do anh ta tự cao tự đại, nói năng tùy tiện, đầy vẻ tự mãn và kiêu ngạo. Anh ta không biết rằng kiêu ngạo bắt nguồn từ sự ngu dốt, chỉ muốn lấy những lời nói khoác lác và sáo rỗng để lấy lòng các cô gái, kết quả lại khiến mọi người phản cảm.

Ngay cả những người có tài năng thực sự, nếu họ lấy tài năng của mình làm kiêu hãnh, không ngừng khoe khoang về bản thân, thì tài năng đó sẽ chỉ mang lại nỗi buồn cho họ.

Một người chỉ nghĩ đến việc lấy lòng người khác, bất kể họ có thực sự tài năng hay không, bất kể họ có địa vị cao sang đến đâu, cuối cùng cũng sẽ tự bộc lộ sự kém cỏi của mình vì quá lố.

Người thông minh thường khiến người ta kinh ngạc, người khiêm tốn luôn khiến người ta khâm phục, còn kẻ kiêu ngạo ngông cuồng thì dễ trở thành trò cười cho thiên hạ vì sự ngu dốt của mình.

Newton nói: "Tôi không biết mình đã thể hiện điều gì cho thế giới này; nhưng đối với cá nhân tôi, tôi cảm thấy mình chỉ là một đứa trẻ chơi đùa trên bãi biển, tự mình đắm chìm vào những vỏ sò đẹp hơn bình thường và những viên đá nhẵn nhụi. Nhưng trước mắt tôi là cả một đại dương chân lý chưa được khám phá."

Ngay cả những vĩ nhân còn như vậy, chúng ta càng nên lấy đó làm lời nhắc nhở cho bản thân, không nên tự mãn, kiêu ngạo vì những thành tựu nhỏ bé, phải khiêm tốn hơn nữa để học hỏi từ các bậc thầy và luôn biết ơn họ. Chỉ có khiêm tốn mới có thể mang lại lợi ích thực sự cho chính mình!

Theo Epochtimes
Minh Nguyệt

Đọc tiếp