Lời giải mã của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni: Xiềng xích thật sự lại mềm mại

Thành Xá Vệ dưới ánh mặt trời thiêu đốt, vài vị tỳ kheo khất thực bước đi trên con đường bụi bặm. Bất chợt, họ nhìn thấy một đoàn tù nhân, tay chân đều mang xiềng xích nặng nề, bước đi nặng nhọc, ánh mắt trống rỗng. Cảnh tượng ấy chạm sâu vào lòng các tỳ kheo.

Trở về tinh xá, họ vội vã kể lại những gì đã thấy cho Đức Phật: “Thế Tôn, hôm nay chúng con thấy những người tù bị trói buộc bởi xiềng xích, thật đáng thương xót!”

Đức Phật từ ái mỉm cười, hỏi: “Các con nghĩ, trên đời này còn điều gì trói buộc con người hơn cả xiềng xích không?”

Các tỳ kheo nhìn nhau, rồi mỗi người chìm vào suy tư.

Đức Phật từ bi nói với họ một đoạn, dĩ nhiên Đức Phật cách đây hơn hai ngàn năm trăm năm đã nói bằng tiếng Ấn Độ cổ, dịch sang ngôn ngữ ngày nay, thì đó là một đoạn rất dài, ý đại khái là: “Sự khao khát đồ ăn, sự theo đuổi y phục lộng lẫy, lòng tham của cải, sự chấp trước vào gia đình… những dục vọng này, giống như sợi dây vô hình, trói chặt con người, khiến họ không được tự do. So với xiềng xích hữu hình, những gông cùm vô hình này càng làm người ta đau khổ, càng làm người ta lạc lối.”

Giọng của Đức Phật trầm chậm mà mạnh mẽ, như tiếng chuông ngân vọng, đánh thức tâm can của các tỳ kheo.

Trong mắt Đức Phật, những chấp trước vào đồ ăn, y phục, của cải, gia đình, những dục vọng mà chúng mang lại còn giam cầm con người hơn cả xiềng xích, còng tay và nhà tù.

Các tỳ kheo bỗng nhiên bừng tỉnh, hóa ra, sự trói buộc thật sự không phải là xiềng xích bên ngoài, mà là những dục vọng bên trong tâm. Xiềng xích bên ngoài, người khác có thể cởi bỏ; nhưng gông cùm trong tâm, chỉ có chính mình mới có thể thoát ra, chỉ khi chiến thắng được ma tâm, mới có thể đạt được tự do và hạnh phúc thật sự.

Lời dạy của Đức Thích Ca khai sáng lòng người, khiến người ta suy ngẫm. Sớm đoạn trừ những dục vọng ấy, thì có thể giống như chim sổ lồng, tự do bay lượn trên bầu trời. Điều này cũng không khó hiểu vì sao những tỳ kheo ngày xưa chọn từ bỏ mọi thứ thế gian, gia nhập tăng đoàn. Bởi vì họ theo đuổi sự giải thoát của tâm hồn, đó mới là tự do chân chính.

Nguồn: Trưởng lão Dhammananda biên soạn, Tuyển tập truyện Pháp Cú Kinh

Theo Soundofhope
Minh Nguyệt