Lòng khoan dung và nhân hậu với người khác cuối cùng đã cứu sống tôi hai lần
Đạo làm người xưa nay: Gặp dữ hóa lành, hậu đức, lương thiện, họa phúc khôn lường.
Vào thời nhà Thanh, ở vùng đất Tú Thủy có một người tên là Thịnh Sinh, tính tình anh hiền hậu, cả đời chưa từng so đo với ai. Có một người anh họ làm tri huyện ở Quảng Đông, Thịnh Sinh đến Quảng Đông nương nhờ anh ta, giúp anh ta làm một số công việc văn thư. Anh ta kết giao rất tốt với một viên huyện thừa (tương đương với phó huyện trưởng hiện nay).
Một ngày nọ, huyện thừa bày tiệc mời Thịnh Sinh, một nha dịch bưng đồ ăn lên, bất ngờ bị trượt tay làm rơi bát, nước canh làm bẩn quần áo của Thịnh Sinh. Huyện thừa nổi giận, gọi người giữ cửa vào, dùng xích sắt khóa cổ nha dịch lại, trói ở đại đường, đợi sau khi bữa tiệc xong sẽ đánh đòn anh ta. Nhưng Thịnh Sinh rất bình thản, không hề oán trách gì, mà từ tốn nói: "Lỗi lầm của anh ta là do vô ý, xét về pháp lý thì có thể miễn tội. Quần áo tuy bị bẩn, nhưng có thể giặt sạch, cũng không có gì tổn thất. Hơn nữa, hôm nay ông mở tiệc đãi tôi, mà anh ta lại bị trách cứ, đây là do tôi mà gây ra tai họa, lòng tôi sao có thể yên ổn được, xin ông đừng giận, xin hãy tha thứ cho anh ta."
Huyện thừa không nghe. Thịnh Sinh ra sức khuyên giải mãi, cơn giận của huyện thừa mới nguôi ngoai phần nào. Thịnh Sinh lập tức giục đem nha dịch vào, cởi xích sắt trên cổ anh ta ra, thả anh ta ra.
Một năm sau, Thịnh Sinh cùng với người anh họ chất đồ đạc chuyển đến quận khác. Đi đến ngày thứ ba, đột nhiên đường núi trở nên hiểm trở, người đi lại thưa thớt. Lúc xế chiều, cả đoàn dừng xe ngựa, nghỉ lại ở một quán trọ. Thịnh Sinh thấy quán trọ thấp bé chật hẹp, khách trọ không nhiều, trong lòng khá nghi ngờ. Chẳng bao lâu, có mấy người trông rất hung hăng đến, ngấm ngầm quan sát vào trong cửa rồi rời đi.
Đêm khuya thanh vắng, mọi người đều đã ngủ say, Thịnh Sinh vẫn thắp đèn chưa ngủ. Bỗng có người đẩy rèm bước vào, nhìn thấy Thịnh Sinh, rồi xem xét kỹ lưỡng. Thịnh Sinh giật mình hỏi han, người kia lập tức quay người chạy ra báo cho đồng bọn, không biết nói gì, chỉ nghe thấy tiếng đáp lời liên tiếp, rồi ầm ĩ giải tán. Đêm đó Thịnh Sinh không dám ngủ, cứ thức đến sáng, rồi cùng những người khác lên đường. Lúc này có một người đứng bên đường, đợi Thịnh Sinh đi tới, rồi đi theo rất lâu.
Thịnh Sinh hỏi anh ta nguyên nhân, anh ta nói: "Ông không nhớ người đã làm đổ bát canh làm bẩn quần áo của ông sao?" Thì ra anh ta chính là người nha dịch năm xưa bị huyện thừa trách mắng, sau này rời khỏi nha môn mà trở thành kẻ cướp, còn Thịnh Sinh thì vẫn chưa nhận ra anh ta chính là người đã vào phòng mình đêm qua. Lại hỏi anh ta đến làm gì? Người kia nói: "Ở đây rất nhiều kẻ cướp, thường hay cướp bóc khách qua đường, mà chủ quán trọ đều là đồng bọn của chúng. Đêm qua, trước tiên có mấy người vào xem, thấy có quan viên và khách trọ, liền mời hơn mười đồng bọn đến, định cướp bóc. Tôi nhìn thấy trong số khách có ông, liền lớn tiếng quát tháo, khiến bọn chúng lui xuống. Tôi ở ngoài cửa canh giữ đến tận sáng. Đêm nay chỗ trọ cũng sẽ có bọn côn đồ, tôi đưa ông đi thêm một đoạn nữa, mới không gặp nguy hiểm. Ông cũng đừng nói cho người khác biết." Một lát sau anh ta biến mất.
Sáng sớm hôm sau lên đường, người kia lại đến, nói: "Đường phía trước không có việc gì nữa rồi, tôi đi đây." Thịnh Sinh muốn lấy tiền bạc tạ ơn anh ta, nhưng người kia liền từ chối và rời đi. Thịnh Sinh kể lại cho những người cùng đi biết, mọi người đều khen ngợi trong đám đạo tặc cũng có người nghĩa khí, mà kính trọng Thịnh Sinh là người có hậu đức.
Thịnh Sinh thường đích thân xuống các làng thu tô thuế, đối với những người nộp thuế, không những không hà khắc, mà còn thấy người nào gặp khó khăn, thì giảm bớt tiền thuê cho họ. Một lần Thịnh Sinh đến Sơn Đông, buổi tối dừng thuyền ở cửa sông, có kẻ cướp lên thuyền xông vào phá cửa sổ, tiến vào khoang. Thịnh Sinh vừa mới ngủ, từ trong chăn nghe thấy tiếng động, ngẩng đầu ra xem. Một tên cướp nhận ra là Thịnh Sinh, liền lập tức xua tay ngăn cản mọi người tiến vào, nói: "Không biết ngài ở đây, nên mới mạo phạm. Tôi tuy bất nhân, nhưng không dám kinh động đến trưởng giả." Nói xong liền quay đầu rời đi.
Thịnh Sinh vội vàng hỏi: "Anh là ai, tại sao lại quen tôi?" Người kia ở ngoài khoang đáp lại: "Nếu như người thu tô thuế đều giống như ông, thì những người nông dân nghèo khó có thể không lo lắng về đói khát nữa rồi." Thì ra trong đám đạo tặc có một người là tá điền cũ của Thịnh Sinh. Mấy vị khách trên thuyền đều nhờ đó mà được an lành.
Do đó có thể thấy, trời sinh ra người, là đều có thiện tính và lương tâm; mà người sống ở đời, cũng nên hành xử hậu đạo. Trời có gió mưa bất trắc, người có họa phúc sớm chiều, những kẻ lấy khắc nghiệt làm tài năng, vì sự an nguy của bản thân mà tính toán, nên nghiêm khắc tự kiểm điểm lại mình mà đau lòng hối cải mới phải.
