Người Ukraine muốn nhượng đất cho Nga để sớm kết thúc chiến tranh
Theo một cuộc thăm dò dư luận gần đây do Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv thực hiện, gần một phần ba người Ukraine hiện đã sẵn sàng nhượng bộ lãnh thổ cho Nga nếu điều này giúp chấm dứt nhanh chóng cuộc chiến tranh xâm lược của Nga và bảo vệ nền độc lập của đất nước họ. Nhưng hơn một nửa dân số phản đối ý tưởng từ bỏ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.
Điều này có thể tạo ấn tượng về một đa số vững chắc chống lại các nhượng bộ, nhưng sự gia tăng giữa những người sẵn sàng thỏa hiệp là rất đáng kể. Tỷ lệ này vẫn ở mức hoặc dưới 10% cho đến tháng 5 năm 2023. Nhưng, với những tin tức xấu liên tục từ mặt trận kể từ thất bại của cuộc tấn công mùa xuân và mùa hè năm ngoái, tỷ lệ này hiện tại đã tăng đều đặn lên 32%.
Sự mệt mỏi chiến tranh ngày càng tăng của số lượng người Ukraine khó có thể đảo ngược trong thời gian tới, do Nga tiếp tục tiến công dọc theo tiền tuyến dài gần 1.200 km, đặc biệt là ở khu vực Donetsk quan trọng. Mặc dù, không có đột phá chiến lược đáng kể nào, và những bước tiến này phải trả giá rất lớn về sinh mạng của cả hai bên.
Ngay cả khi đa số người Ukraine cuối cùng sẵn sàng đánh đổi một phần lãnh thổ để đổi lấy hòa bình, vẫn chưa rõ kế hoạch hòa bình đáng tin cậy sẽ như thế nào.
Ukraine vẫn chưa chính thức từ bỏ ý tưởng về một liên minh toàn cầu của các quốc gia gây áp lực buộc Nga chấm dứt hành động xâm lược và rút khỏi tất cả các vùng lãnh thổ Ukraine mà nước này đã chiếm đóng bất hợp pháp kể từ năm 2014. Nhưng điều này có vẻ như là một viễn cảnh mong manh.
Vì vậy, cần phải suy nghĩ lại về cách Moscow và Kyiv có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình được cả hai bên chấp nhận và sẽ được duy trì. Không thể tưởng tượng được điều này có thể xảy ra nếu không có sự tham gia tích cực của Bắc Kinh và Washington, và có thể là một nhóm liên lạc lớn hơn của các quốc gia theo cách đã được sử dụng thành công trong quá khứ.
Sự thay đổi của Bắc Kinh đối với Moscow
Những nỗ lực gần đây của ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba, nhằm lôi kéo Trung Quốc tham gia vào các nỗ lực hòa bình dường như đã tạm dừng. Sau cuộc gặp của họ tại Quảng Châu vào ngày 24 tháng 7, Ngoại trưởng Trung Quốc, Vương Nghị, lưu ý rằng các điều kiện để đàm phán giữa Kyiv và Moscow vẫn chưa chín muồi.
Quan điểm của Trung Quốc hiện nay là họ “ủng hộ mọi nỗ lực có lợi cho hòa bình và sẵn sàng tiếp tục đóng vai trò mang tính xây dựng trong việc chấm dứt lệnh ngừng bắn và nối lại các cuộc đàm phán hòa bình”. Điều này tối giản hơn nhiều so với tầm nhìn của Ukraine về “một nền hòa bình lâu dài và công bằng”, đòi hỏi phải khôi phục hoàn toàn chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước trong biên giới năm 1991 được quốc tế công nhận.
Nó cũng hoàn toàn trái ngược với lập trường của Trung Quốc về Ukraine từ ngày 24 tháng 2 năm 2023. Điều này nhấn mạnh rằng “chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia phải được duy trì một cách hiệu quả”. Giờ đây, lập trường của Bắc Kinh gần như phù hợp với lập trường của Moscow, tập trung vào việc ngừng bắn để đóng băng các tiền tuyến hiện tại.
Sự thay đổi diện mạo của Washington
Một phần khác của phương trình là Washington. Việc ông Donald Trump chọn một ứng cử viên phó tổng thống nói rằng ông ta không quan tâm đến những gì xảy ra với Ukraine dường như là một điềm xấu đối với Kyiv. Nhưng việc ông Joe Biden rút khỏi cuộc đua và một chiến dịch ban đầu mạnh mẽ của phó tổng thống của ông, bà Kamala Harris, khiến Nhà Trắng của Trump ít được kết quả hơn.
“ Trung Quốc rõ ràng về mặt chính trị đứng về phía Nga trong khi Iran và Triều Tiên cung cấp các tuyến tiếp tế quân sự quan trọng” - Stefan Wolff.
Và, ngay cả khi đó là sự thật, cuộc tranh luận nội bộ của Đảng Cộng hòa về cách đối phó với cuộc chiến ở Ukraine còn lâu mới được giải quyết. Cựu ngoại trưởng của ông Trump, ông Mike Pompeo, gần đây đã đưa ra một bài báo ý kiến đề xuất một cách tiếp cận mạnh mẽ hơn nhiều để đạt được hòa bình ở Ukraine. Mặc dù nó cũng sẽ liên quan đến nhượng bộ lãnh thổ, nhưng nó sẽ bao gồm tư cách thành viên của Ukraine trong NATO được tăng cường, cũng như việc Kyiv nhanh chóng gia nhập EU.
Nhưng chiến thắng của ông Trump vào tháng 11 vẫn có vẻ hứa hẹn hơn cho ông Vladimir Putin so với phương án thay thế. Bà Harris có thành ý rõ ràng là người bảo vệ kiên định cho Ukraine và chỉ trích ông Putin.
Hiện tại vẫn chưa rõ liệu bà Harris sẽ áp dụng đường lối cứng rắn hơn ông Biden hay chỉ tiếp tục con đường mà ông Biden đã vạch ra - những chính sách cho đến nay chỉ ngăn Ukraine khỏi thất bại mà không mở ra cho nước này con đường giành chiến thắng về mặt quân sự.
Bất kể kết quả của cuộc bầu cử tháng 11 ở Mỹ như thế nào, ông Putin có thể an ủi vì thực tế là quỹ đạo chung hiện tại của cuộc chiến đang có lợi cho ông ta. Những lợi ích dần dần của Nga trên chiến trường đã làm giảm đi sự sẵn lòng chịu đựng những khó khăn cần thiết để khôi phục lại biên giới năm 1991 của đất nước, người dân Ukraine.
Vào thời điểm sẽ có một tổng thống mới ở Nhà Trắng vào tháng 1 năm 2025, điều này khó có thể thay đổi theo chiều hướng tốt hơn. Trung Quốc rõ ràng về mặt chính trị đứng về phía Nga trong khi Iran và Triều Tiên cung cấp các tuyến cung cấp quân sự quan trọng.
Câu hỏi then chốt trong nỗ lực chấm dứt cuộc chiến chống lại Ukraine, do đó, không phải là về sự cần thiết của một giải pháp thương lượng mà là về cách giải quyết các lằn ranh đỏ của mỗi bên. Ở đây, theo dư luận hiện tại ở Ukraine, vấn đề nhượng bộ lãnh thổ ít khó khăn hơn so với vấn đề gia nhập NATO.
Hơn một nửa số người Ukraine được khảo sát từ chối bất kỳ thỏa thuận nào bao gồm các nhượng bộ về lãnh thổ và đồng thời yêu cầu đất nước từ bỏ tư cách thành viên NATO. Nhưng từ 47% đến 57% sẵn sàng chấp nhận các mức độ nhượng bộ lãnh thổ khác nhau cho Nga nếu Ukraine có thể gia nhập liên minh xuyên Đại Tây Dương và nhận được các đảm bảo an ninh.
Nếu một thỏa hiệp như vậy giữa Kyiv và Moscow đạt được, rất có thể nó sẽ xảy ra do áp lực từ Washington và Bắc Kinh. Vì vậy, câu hỏi thực sự có thể là trong hoàn cảnh nào Mỹ và Trung Quốc sẽ thấy một thỏa hiệp như vậy, do đó, hòa bình ở Ukraine là vì lợi ích chiến lược lâu dài của chính họ.
Theo Timesofmalta
Minh Nguyệt
