Những điều bạn chưa biết về Tào Tháo: Bỏ vật chất, lấy thiên hạ
Từ xưa đến nay, những người làm nên nghiệp lớn đều mang trong mình tinh thần thanh đạm, tức là tiết chế ham muốn vật chất và tinh thần kiểu "thiên hạ độc tôn", lấy việc lớn của thiên hạ làm trọng trách của bản thân.
Thời Tam Quốc, kỳ tài Gia Cát Lượng tự nguyện sống cuộc đời thanh bạch ở Long Trung, sau đó mới có cơ duyên phò tá Lưu Bị gây dựng sự nghiệp; sống cùng thời với ông, Tào Tháo cũng sống đạm bạc, từ bỏ hưởng thụ vật chất, khiêm tốn rộng lượng, biết lắng nghe, chiêu mộ hiền tài, từ đó thực hiện được chí lớn cứu đời an dân, quét sạch loạn lạc và thống nhất phương Bắc.
Sự xa xỉ là tội ác lớn nhất, tiết kiệm là đức hạnh chung của mọi người
Sự tiết kiệm của Tào Tháo trong lịch sử là khá nổi tiếng. Trong bài thơ "Độ Quan Sơn", ông viết: "Xỉ ác chi đại, kiệm vi cộng đức", nghĩa là cho rằng xa xỉ là tội ác lớn nhất, tiết kiệm là đức hạnh chung của mọi người.
Tào Tháo nghĩ như vậy, tự nhiên cũng đem ra thực hành. Cuối thời Đông Hán, Tào Tháo ban bố Nội Giới Lệnh, khuyên bảo người nhà và quan lại phải tiết kiệm. Trong đó, ông nói mình không thích “tiên sức nghiêm cụ”, tức là không thích những chiếc rương màu sắc sặc sỡ, mà dùng rương làm bằng da cũ pha da mới. Về sau vì chiến loạn, ngay cả rương như vậy cũng không còn, đành phải đổi sang dùng rương tre hình vuông, lấy vải lụa và vải thô làm bọc. Nghiêm cụ chủ yếu là chỉ những chiếc rương dùng để đựng lược, bàn chải và các vật dụng sinh hoạt hàng ngày khác.
Tào Tháo còn nói: "Quần áo chăn màn của ta đều đã dùng mười năm rồi, năm nào cũng giặt giũ vá víu lại mà dùng thôi". Có nghĩa là quần áo chăn màn của ông đã sử dụng mười năm, hàng năm đều giặt sạch rồi vá lại để tiếp tục dùng. Hơn nữa, Tào Tháo đối với chăn đệm chỉ cần ấm áp là được, trên đó không có bất kỳ hoa văn thêu thùa trang trí nào; màn che bình phong hỏng thì chỉ cần vá lại, quyết không dễ dàng thay mới.
Trong tác phẩm Nội Giới Lệnh, Tào Tháo có nhắc đến việc bản thân mắc phải một chứng bệnh gọi là nghịch khí, cần phải thường trữ nước nằm đầu. Nghịch khí là một loại bệnh do khí bốc lên trên gây ra chứng đau đầu, có thể hiểu là bệnh đau nửa đầu. Để giảm bớt sự đau đớn khi bệnh phát tác, ông thường phải chuẩn bị một chậu nước lạnh để ngâm đầu. Ông vốn dùng đồ đồng để đựng nước, nhưng để lâu sẽ có mùi tanh của đồng, nên muốn đổi sang dùng đồ bằng bạc hình vuông nhỏ, nhưng lại sợ người ta không hiểu, nói ông thích đồ bằng bạc mà sinh lòng tham của đút lót, nên cuối cùng đành dùng đồ bằng gỗ để đựng nước.
Tào Tháo không chỉ tiết kiệm trong chi tiêu hàng ngày, mà ngay cả trong ăn uống cũng không hề cầu kỳ. Sau khi Ngụy Minh Đế Tào Duệ lên ngôi, Thượng thư Vệ Kế có dâng biểu tấu rằng: "Thời Vũ Hoàng Đế, hậu cung dùng bữa không quá một món mặn". Điều này có nghĩa là, bữa ăn hàng ngày của Tào Tháo cũng chỉ có một món thịt.
Trang phục Tào Tháo chuẩn bị cho bản thân khi qua đời cũng chỉ có bốn bộ, mỗi bộ dành cho một mùa xuân, hạ, thu, đông, được cất trong bốn chiếc rương. Ông còn để lại di chúc không được hậu táng.
Ở ngôi cao, Tào Tháo tự đặt ra những yêu cầu nghiêm khắc với bản thân, đồng thời cũng đối xử với người nhà như vậy. Trong Nội Giới Lệnh, ông viết: "Trước kia khi thiên hạ mới được bình định, ta liền cấm trong nhà không được xông hương". Đại ý là sau khi bình định Hà Bắc, ông không cho phép người trong nhà xông hương, dù là để trong áo hay mang theo người cũng không được; nếu phòng ốc không sạch sẽ, có thể đốt nhựa cây phong và cỏ huệ.
Thời Đông Hán, người ta rất thích xông hương, ví dụ như mưu sĩ của Tào Tháo là Tuân Úc, người ta gọi là Tuân Lệnh Hương, hay Lệnh Quân Hương, cho thấy Tuân Úc rất thích xông hương. Tương Dương Ký có ghi chép, mỗi nơi Tuân Úc ngồi, hương thơm lưu lại đến ba ngày. Tào Tháo có địa vị cao hơn Tuân Úc rất nhiều, hiển nhiên không phải vì không có hương mà ban lệnh cấm này. Sử sách ghi lại, ba người con gái của ông vì được gả cho Hán Hiến Đế làm quý phi nên mới được phép xông hương.
Tào Tháo cũng rất bất mãn với thói xa hoa trong việc cưới hỏi, ba cô con gái của ông khi xuất giá đều rất giản dị, màn trướng đều dùng màu đen, người đi theo hầu hạ cũng rất đơn giản. Giới quan lại thời bấy giờ rất ưa chuộng trang phục văn thêu và giày lụa nhiều màu, Tào Tháo cũng từng mua được một số từ Giang Nam chia cho người nhà, nhưng trong Nội Giới Lệnh, ông quy định "ước chừng khi nào đi hết những đôi giày này thì không được làm theo nữa".
Là vợ lẽ của Tào Tháo, cuộc sống cũng rất giản dị, đồ dùng hàng ngày hỏng thì sửa đi sửa lại nhiều lần, thậm chí còn phải tự mình canh tác, dệt vải.
Nhìn từ điều này, có thể thấy Tào Tháo hoàn toàn không quan tâm đến việc hưởng thụ vật chất, hơn nữa còn rất xem nhẹ nó.
Nêu gương cho thiên hạ, thay đổi phong tục
Cuối thời Đông Hán, chiến tranh liên miên, sản xuất và đời sống bị phá hoại nghiêm trọng, nhân dân phải tha phương cầu thực. Tào Tháo, người giữ chức Thừa tướng, nắm trong tay quyền lực lớn, với chí hướng cứu vớt thiên hạ, bắt đầu từ bản thân, thực hành tiết kiệm, nêu gương cho thiên hạ. Ngoài ra, Tào Tháo còn lấy việc có tiết kiệm hay không làm điều kiện để tuyển chọn quan lại, và coi đó là một tiêu chuẩn để đánh giá phẩm chất tốt xấu của một quan lại.
Chính dưới sự nêu gương của Tào Tháo, sự giản dị tiết kiệm đã trở thành một phong trào, và điều này cũng đã đặt nền móng vững chắc cho việc Tào Tháo thống nhất phương Bắc.
Đối đãi hào phóng, lòng người quy phục
Mặc dù bản thân sống tiết kiệm, nhưng với thuộc hạ và người tài, Tào Tháo lại cực kỳ hào phóng. Sử sách ghi chép rằng, mỗi khi công thành chiếm đất, thu được của cải châu báu, Tào Tháo đều ban thưởng cho người có công, thưởng phạt phân minh, xứng đáng được thưởng thì ngàn vàng cũng không tiếc, không có công lao thì một đồng cũng không cho, tứ phương dâng tặng đều chia sẻ với mọi người. Điều này khác biệt hoàn toàn với những kẻ quyền thế đương thời như Đổng Trác, Viên Thiệu. Chính nhờ sự xem nhẹ vật chất, Tào Tháo mới có thể từ bỏ lòng tham, cùng chia sẻ với thuộc hạ.
Tào Tháo cũng hiểu rõ rằng, muốn thành tựu đại nghiệp, nhân tài là không thể thiếu. Vì vậy, ông đã ban bố ba đạo "chiếu cầu hiền", điều mà những người cùng thời không ai làm được. Trong đó, câu nói "chỉ cần có tài, ta sẽ trọng dụng" của Tào Tháo thể hiện khát vọng chiêu mộ nhân tài của ông.
Ví dụ, để Quan Vũ quy phục, ông ba ngày một bữa tiệc nhỏ, năm ngày một bữa tiệc lớn, lên ngựa tặng vàng, xuống ngựa tặng bạc, đáp ứng mọi yêu cầu quá đáng của Quan Vũ, thậm chí còn tặng ngựa Xích Thố cho ông ta, lại còn dâng biểu lên Hán Hiến Đế phong Quan Vũ làm Hán Thọ Đình Hầu, thật sự là dùng hết tâm tư. Sau này, khi Quan Vũ biết tin tức của Lưu Bị liền rời khỏi Tào Tháo, Tào Tháo cũng không ngăn cản, càng không truy cứu chuyện Quan Vũ "qua năm cửa ải chém sáu tướng", rõ ràng là người yêu quý nhân tài, giữ chữ tín. Chính vì Tào Tháo quý trọng nhân tài như vậy nên Quan Vũ mới mang ơn, sau này mới có chuyện "nghĩa khí ở Hoa Dung đạo".
Lại như, trước trận Quan Độ, Hứa Du đến đầu quân cho Tào Tháo. Nghe tin này, Tào Tháo vui mừng khôn xiết, chạy ra ngoài nghênh đón mà quên cả đi giày, vừa vỗ tay vừa cười nói: "Việc của ta thành rồi!". Chính nhờ nghe theo kế của Hứa Du, Tào Tháo đã đốt cháy kho lương của Viên Thiệu, góp phần quyết định đến thắng lợi của trận chiến.Đối với Điển Vi, vị tướng đã chiến đấu và hy sinh để bảo vệ mình, Tào Tháo đã ra lệnh hậu táng chu đáo.
Sự chân thành và hào phóng của Tào Tháo đã thu hút nhiều anh hùng trong thiên hạ quy phục, họ hết mực trung thành với ông. Theo thống kê, cho đến khi Tào Tháo qua đời, các mưu sĩ cốt cán, mưu sĩ quan trọng và các quan lại cấp dưới của ông có tổng cộng 102 người.
Thanh đạm là đại trí tuệ
Cổ ngữ có câu "Đạm bạc minh chí, ninh tĩnh trí viễn", "đạm bạc" không phải là lánh đời ẩn cư nơi núi rừng, "ninh tĩnh" cũng không phải chỉ là rong chơi non nước, an nhàn hưởng lạc, mà là phải từ sự thanh đạm và tĩnh lặng mà thu lấy sức mạnh, để thực hiện lý tưởng cao cả của đời mình.
Sự thanh đạm về vật chất của Tào Tháo thể hiện đại trí tuệ trong cuộc sống, và đó chính là để thực hiện thế giới thái bình lý tưởng của ông: "Quan không cần gõ cửa nhà dân. Vua sáng suốt và tài giỏi, tể tướng và các quan đều trung thành liêm chính. Mọi người đều lễ độ nhường nhịn, dân không tranh chấp kiện tụng. Cày ba năm, đủ lương thực cho chín năm, kho thóc đầy ắp...
Các tước vị công, hầu, bá, tử, nam, đều yêu thương dân chúng, thưởng phạt công minh. Con cái phụng dưỡng cha mẹ như anh em. Phạm pháp luật, xử nhẹ hay nặng tùy theo tội. Đường không ai nhặt của rơi. Nhà ngục trống rỗng, mùa đông không gián đoạn. Người già sống lâu trăm tuổi, đều được chết già. Ân đức rộng khắp đến cả cỏ cây côn trùng."
Một Tào Tháo như vậy, liệu ngày nay chúng ta đã hiểu được chưa?
Theo The Epoch Times
Minh Nguyệt
