Răn đe Bắc Kinh ở vùng xám Đài Loan: Chuyên gia Úc kêu gọi phản ứng linh hoạt từ Mỹ và đồng minh
Ngày vào thứ Hai (22/7) Đài Loan đã phát động cuộc tập trận Hán Quang kéo dài 5 ngày, với kịch bản mô phỏng các phản ứng khác nhau mà quân đội Đài Loan nên thực hiện trước cuộc tấn công vũ trang của Trung Quốc.
Tuy nhiên, các biện pháp quân sự này vẫn khó đối phó với quân giải phóng hoạt động ở vùng xám chống lại Đài Loan. Một chuyên gia Úc đã đệ trình một báo cáo khuyến nghị Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây áp dụng "răn đe động" và phản ứng phi quân sự trước mọi động thái của Bắc Kinh trong vành đai xám, để ngăn chặn và đảo ngược hiệu quả hành động ép buộc của Trung Quốc đối với Đài Loan.
("Răn đe động" là một chiến lược mới được các chuyên gia Úc đề xuất nhằm đối phó với các hoạt động ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở vùng xám Đài Loan. Vùng xám đề cập đến các hoạt động không phải chiến tranh công khai nhưng có thể làm xói mòn hiện trạng và gây bất ổn khu vực.)
Ông John Lee, chuyên gia quốc phòng tại Viện Hudson, một cơ quan cố vấn của Mỹ, và Lavina Lee, giảng viên cao cấp về nghiên cứu an ninh và tội phạm học tại Đại học Macquarie, đã cùng xuất bản cuốn sách “Kiềm chế Trung Quốc: Báo cáo Răn đe Trung Quốc: Áp đặt các chi phí phi quân sự để bảo vệ hòa bình ở eo biển Đài Loan", trong đó chỉ ra rằng, trong nhiều thập kỷ, Hoa Kỳ, Úc và các đồng minh phương Tây đã xem nhẹ khả năng xung đột với Trung Quốc.
Tuy nhiên, hiện nay họ thừa nhận rằng cách tiếp cận dựa trên khen thưởng và nhượng bộ để giải quyết bất đồng với Trung Quốc đã thất bại. Ưu tiên hàng đầu hiện nay là ngăn chặn Trung Quốc, và vấn đề rõ ràng và cấp bách nhất là ngăn chặn Trung Quốc sử dụng vũ lực chống lại Đài Loan.
Cần ngăn chặn các hoạt động vùng xám của Trung Quốc một cách linh hoạt
Hai tác giả cho rằng, Mỹ và các đồng minh phương Tây phải thực hiện điều mà họ gọi là "răn đe linh hoạt" đối với Trung Quốc, thay vì "răn đe tĩnh". Nói cách khác, thay vì chỉ chuẩn bị và triển khai quân sự để cố gắng thuyết phục Trung Quốc rằng họ không thể thắng trong chiến tranh trước khi họ vượt qua lằn ranh đỏ, Mỹ cần chủ động hơn.
"Nếu để Trung Quốc chiếm ưu thế trong vùng xám, luôn kiểm soát tốc độ và bản chất leo thang, sẽ càng khó khăn hơn trong việc ngăn cản Bắc Kinh thực hiện bước cuối cùng vượt qua lằn ranh đỏ", do đó, báo cáo cho rằng Mỹ và các đồng minh phải thực hiện các biện pháp "răn đe linh hoạt", đáp trả mọi hành động vùng xám của Bắc Kinh bằng các biện pháp phi quân sự.
Hành động vùng xám đề cập đến các biện pháp mà Trung Quốc thực hiện để đạt được mục tiêu chính trị của mình, bao gồm các hoạt động quân sự đối đầu nhưng không gây ra phản ứng quân sự từ đối thủ.
"Cũng như Trung Quốc tìm cách khiến Mỹ và các đồng minh chấp nhận và nội tâm hóa các hành động hung hăng của mình, Mỹ và các đồng minh phải khiến Trung Quốc nội tâm hóa một thực tế rằng nếu họ tiếp tục ép buộc Đài Loan, họ sẽ phải chịu cái giá ngày càng tăng; nếu họ vượt qua lằn ranh đỏ đó, họ sẽ phải chịu một cái giá không thể chấp nhận được", báo cáo cho biết.
Cần hành động ngăn chặn Trung Quốc vượt lằn ranh đỏ
Trong một cuộc phỏng vấn trên "China Insider" của Viện Hudson tuần trước, Miles Yu, giám đốc Trung tâm Trung Quốc của viện, đã đồng ý với một số quan điểm được John Lee đưa ra trong báo cáo của ông. Cả hai đều cho rằng nếu phương Tây không phản ứng trước các hành động khiêu khích của Trung Quốc đối với Đài Loan, khả năng Trung Quốc vượt lằn ranh đỏ sẽ tăng lên.
John Lee cho biết chiến lược hiện tại của Trung Quốc đối với Đài Loan là liên tục xâm nhập vùng biển và không phận xung quanh hòn đảo. Nhiều người cho rằng mặc dù đây là một hành động cưỡng ép, nhưng hiện trạng vẫn không thay đổi. Tuy nhiên, Lee không đồng ý, lập luận rằng mỗi lần Trung Quốc xâm nhập vùng biển và không phận của Đài Loan, họ đều đang diễn tập một cuộc tấn công vào hòn đảo và đánh giá phản ứng của Đài Loan và các đồng minh.
"Nếu chúng ta không sẵn sàng chịu một số tổn thất để ngăn chặn những hành động xâm lược ở vùng xám này, tại sao Trung Quốc lại tin rằng Đài Loan hoặc Hoa Kỳ có quyết tâm ngăn chặn họ vượt qua lằn ranh đỏ?" Lee bày tỏ lo ngại rằng tất cả những hành động nhỏ này thực sự đang thay đổi hiện trạng cả về mặt hoạt động lẫn tâm lý.
"Nếu chúng ta không đáp trả, khả năng Trung Quốc vượt qua lằn ranh đỏ sẽ lớn hơn", Lee nói. Ông tin rằng Hoa Kỳ và các đồng minh nên trừng phạt Trung Quốc mỗi khi nước này có hành động cưỡng ép vùng xám đối với Đài Loan, khiến Bắc Kinh phải chịu hậu quả cho mọi hành vi hung hăng hoặc cưỡng ép. Điều này sẽ giúp Trung Quốc hiểu rằng những hành động như vậy có cái giá của nó, đồng thời thể hiện quyết tâm của Hoa Kỳ và các đồng minh. Tuy nhiên, Lee nhấn mạnh rằng bất kỳ hậu quả nào cũng phải là "phi quân sự" để tránh leo thang căng thẳng.
Trung Quốc cũng phải chịu trách nhiệm về mối quan hệ Mỹ - Trung
Tuy nhiên, Miles Yu, cựu cố vấn chính sách Trung Quốc của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho biết các biện pháp trừng phạt và trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc trong quá khứ không hiệu quả. Thách thức lớn nhất là các quốc gia khác lại tận dụng tình hình này để tăng cường quan hệ kinh tế với Trung Quốc, và các công ty Mỹ, chẳng hạn như Phố Wall, chỉ quan tâm đến lợi ích thương mại của chính họ mà không quan tâm đến lợi ích quốc gia. Các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Bắc Kinh sau sự kiện Thiên An Môn là một ví dụ.
Ngoài ra, ông Dư Mậu Xuân cũng cho biết những lời kêu gọi Mỹ hành động để ngăn chặn xung đột quân sự với Trung Quốc cũng đã được Washington "nội tâm hóa", nhưng ý tưởng này là "rất, rất có hại".
"Bởi vì mỗi khi quan hệ song phương Mỹ - Trung có vấn đề, chúng ta luôn có thói quen tự kiểm điểm đến cùng. Chúng ta luôn cố gắng tìm ra những gì chúng ta đã làm sai, chúng ta luôn cố gắng nói rằng chúng ta đã quá khắt khe với Trung Quốc, vì vậy chúng ta khiến Trung Quốc cảm thấy rằng họ có lý do chính đáng để bày tỏ sự bất mãn và giả vờ tức giận. Vì vậy, chúng ta nên giao trách nhiệm quyết định quan hệ song phương cho Trung Quốc,” ông Dư Mậu Xuân nói.
Chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi không phải là hành động khiêu khích
Ông John Lee cũng đồng ý với ông Dư Mậu Xuân. Ông lấy ví dụ về cuộc tập trận quân sự gần như phong tỏa xung quanh Đài Loan mà Trung Quốc đã tổ chức khi Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ lúc bấy giờ là bà Nancy Pelosi đến thăm Đài Loan. Ông chỉ ra rằng vào thời điểm đó, khu vực và chính Hoa Kỳ đã không nói với Trung Quốc rằng họ không thể làm như vậy, mà thay vào đó lại xem xét liệu bà Pelosi có nên đến thăm Đài Loan hay không.
"Đó không hẳn là câu hỏi đúng, nhưng mọi người nghĩ như vậy vì họ đã gần như bình thường hóa hành vi hung hăng của Trung Quốc, do đó đổ lỗi cho người Mỹ khiêu khích một Trung Quốc vốn đã cưỡng ép. Đó là tình huống mà chúng ta phải thay đổi", ông John Lee nói.
Trong bản báo cáo dài hơn 50 trang, hai chuyên gia người Úc cho rằng, để khiến Trung Quốc phải trả giá, cần phải gây áp lực chính trị tối đa lên Tập Cận Bình, buộc ông ta phải đánh giá lại và tính toán lại việc sử dụng vũ lực tấn công Đài Loan.
Báo cáo cho biết: “Mọi cái giá mà Hoa Kỳ và các đồng minh áp đặt lên Trung Quốc sẽ ngày càng làm suy yếu các mục tiêu, kế hoạch chính trị và kinh tế của ông Tập Cận Bình. Đồng thời, họ cũng nên gửi tín hiệu rõ ràng tới ông Tập Cận Bình rằng nếu Trung Quốc xâm chiếm Đài Loan, Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ xem xét các biện pháp cực đoan có thể mang lại sự bất ổn chính trị và xã hội to lớn cho Đảng Cộng sản Trung Quốc”.
Theo Aboluowang
Minh Nguyệt
