Tại sao F-22 là máy bay chiến đấu đắt nhất thế giới

Để đối phó với khả năng Iran tấn công Israel, Mỹ đã nhanh chóng triển khai máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-22 Raptor đến Trung Đông. Đây là chiếc máy bay chiến đấu có giá thành đơn chiếc cao nhất từng được sản xuất trên thế giới.

F-22 "Raptor" của Lockheed Martin là máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm đầu tiên trên thế giới được đưa vào hoạt động, và cho đến nay vẫn mang lại cảm giác tương lai. Khi F-22 lần đầu tiên bay thử nghiệm vào những năm 1990, nó đã thay đổi hoàn toàn cuộc chơi.

Một chiếc F-22 "Raptor" có giá 350 triệu đô la Mỹ, mặc dù đắt đỏ, nhưng vai trò của F-22 là vô song, đại diện cho đỉnh cao của công nghệ không chiến.

Dự án F-35 "Lightning II" sau này của Lockheed Martin, mặc dù vượt qua dự án F-22 về tổng chi phí sản xuất, nhưng F-22 vẫn là máy bay chiến đấu đắt nhất. Tại sao F-22 lại đắt như vậy?

"Raptor" trong trận chiến, F-22 là người tiên phong Trọng lượng rỗng của F-22 là 13,6 tấn, trọng lượng cất cánh tối đa 27 tấn, tốc độ bay tối đa Mach 2.1 và bán kính chiến đấu 1500 km. Các quan chức Lầu Năm Góc từng nói rằng vai trò của F-22 là "đạp cửa" trong trận chiến, phá hủy lực lượng phòng thủ mặt đất và trên không của đối phương, mở đường cho các máy bay chiến đấu và binh chủng khác.

Trong quá trình thiết kế và chế tạo F-22, đã có nhiều đổi mới, kết hợp nhiều khái niệm chưa từng được thử nghiệm. Trong quá trình sản xuất, F-22 đã tích cực khám phá giới hạn của thiết kế máy bay, do đó chi phí nghiên cứu và phát triển rất cao.

Theo phi công kiêm kỹ sư Patrick Bindner, việc sản xuất máy bay chiến đấu F-22 là "một cuộc khám phá tương lai chưa từng có".

Ngày nay, F-22 đã có F-35 làm bạn đồng hành, nhưng vào thời điểm đó, so với các thiết bị mà Không quân sử dụng, các thiết bị mà F-22 giới thiệu có thể nói là tương tự như trong Chiến tranh giữa các vì sao. Khi chế tạo F-22, các nhà thiết kế của Lockheed Martin phải vừa làm vừa học, đây là một phương pháp chế tạo tốn kém, đòi hỏi nhiều thử nghiệm và sai sót. Nhưng các nhà thiết kế không bị giới hạn bởi chi phí.

"Nó trông giống như một chiếc máy bay, nhưng nó là chiếc máy bay chiến đấu tàng hình đa năng đầu tiên, và vào thời điểm đó, giá của nó là cực kỳ cao", Binder viết.

Cuối cùng, các nhà thiết kế đã chứng minh rằng họ đã tạo ra F-22 rất thành công. Binder đã viết vào năm 2019 rằng F-22 đi trước thời đại rất xa. "22 năm sau, nó không chỉ hoàn toàn phù hợp với các mục tiêu thiết kế của nó, mà còn vẫn không có đối thủ trong lĩnh vực chiến đấu của nó."

F-22 đắt đỏ vì nó là sản phẩm tiên phong trong nhiều lĩnh vực.

Thiết kế tàng hình rất đắt đỏ

Mặc dù F-22 không phải là máy bay tàng hình đầu tiên của Không quân, nhưng nó là máy bay chiến đấu tàng hình đầu tiên.

Để đạt được khả năng tàng hình vượt trội, cần giảm diện tích phản xạ radar của F-22, đồng thời vẫn giữ được chức năng hoạt động như một máy bay phản lực tiên tiến và khả năng chiến đấu linh hoạt.

Máy bay phản lực tiên tiến này sử dụng nhiều tính năng tàng hình: căn chỉnh các cạnh của máy bay; độ cong liên tục của bề mặt; khoang vũ khí bên trong; cửa hút gió hình chữ S với hình dạng hình học cố định; thiết kế cánh quạt cong nhằm ngăn không cho bề mặt động cơ và tuabin bị nhìn thấy; sử dụng vật liệu hấp thụ radar trên bên ngoài máy bay phản lực. Tất cả mọi thứ đều phải được xem xét cẩn thận, ngay cả mũ bảo hiểm của phi công cũng phải được thiết kế tỉ mỉ để ngăn phản xạ radar.

Các nhà thiết kế đã xem xét tất cả các yếu tố, nhưng việc kết hợp tất cả các yếu tố này lại với nhau có chi phí rất cao.

Để đạt được khả năng tàng hình, F-22 đã sử dụng vật liệu polymer gia cường bằng sợi carbon (CFRP) cho cánh, thân giữa phía trước, đuôi đứng, đuôi ngang và trục chính. Loại vật liệu này nhẹ nhưng có độ bền cao, giúp giảm trọng lượng máy bay, tăng khả năng cơ động và cải thiện hiệu suất tổng thể. Tuy nhiên, những vật liệu đặc biệt này rất đắt tiền và yêu cầu quy trình sản xuất tỉ mỉ, dẫn đến chi phí cao cho mỗi chiếc máy bay.

Ngoài ra, việc tích hợp phức tạp các thành phần và hệ thống khác nhau (bao gồm cả cảm biến và vũ khí tiên tiến) càng làm tăng thêm chi phí sản xuất.

F-22 là máy bay tàng hình thứ ba của Mỹ (sau F-117 và B-2). Những bài học kinh nghiệm từ quá trình phát triển F-117 và B-2 đã được áp dụng cho F-22. Ví dụ, F-22 ít phụ thuộc vào vật liệu hấp thụ radar hơn F-117. Không giống như B-2 khó tính, F-22 không cần được cất giữ trong nhà chứa máy bay có kiểm soát khí hậu; thay vào đó, F-22 có thể được bảo trì trên đường băng hoặc trong nhà chứa máy bay thông thường.

Những tình huống phức tạp không lường trước

F-22 trong quá trình phát triển cũng gặp phải nhiều trở ngại, dẫn đến giá thành tăng cao. Khi số lượng sản xuất F-22 bị cắt giảm từ khoảng 750 chiếc dự kiến xuống còn khoảng 200 chiếc, chi phí đơn giá cho mỗi chiếc máy bay đã tăng vọt.

Cơ quan Kiểm toán Chính phủ Hoa Kỳ (GAO) đã công bố báo cáo cho thấy tổng chi phí của dự án F-22 vượt quá 67 tỷ đô la, đồng nghĩa với việc mỗi chiếc máy bay có giá khoảng 350 triệu đô la. Trong khi đó, giá của máy bay chiến đấu F-16 của General Dynamics chỉ khoảng 6,3 triệu đô la.

Năm 2012, hai phi công Su-25 của Không quân Iran đã cố gắng bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ cách bờ biển Iran khoảng 16 dặm. Máy bay không người lái MQ-1 Predator của Không quân Hoa Kỳ chủ yếu được sử dụng để trinh sát và không gây ra mối đe dọa cho bất kỳ máy bay nào.

Nếu bị tấn công, máy bay không người lái sẽ rất khó tự vệ. Do đó, các phi công Iran coi MQ-1 Predator là một mục tiêu dễ dàng tấn công. Theo báo cáo, các phi công Iran đã lái máy bay Su-25 "Frogfoot" tiếp cận máy bay không người lái và khai hỏa bằng pháo 30 mm. Tuy nhiên, Su-25 đã không thể phá hủy máy bay không người lái.

Vụ việc này vẫn khiến Mỹ lo ngại. Lầu Năm Góc đã quyết định triển khai máy bay chiến đấu F-22 "Raptor" hoặc F-18 "Hornet" để hộ tống máy bay không người lái "Predator" tham gia nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát.

Vào ngày 12 tháng 3 năm 2013, hai máy bay chiến đấu F-22 đã chặn hai máy bay chiến đấu F-4 "Phantom" của Iran trên vùng biển quốc tế của Vịnh Ba Tư. Vào thời điểm đó, máy bay chiến đấu F-4 của Iran đã được hệ thống kiểm soát đánh chặn mặt đất (GCI) hướng dẫn để đối phó với máy bay không người lái MQ-1B "Predator".

Điều mà các phi công Iran không biết là chiếc F-22 do Trung tá Kevin Sutterfield lái đã theo dõi chiếc F-4.

Tướng Mark Welsh, Tham mưu trưởng Không quân lúc bấy giờ, đã tiết lộ toàn bộ quá trình đánh chặn vào cuối năm đó: F-22 bay bên dưới máy bay Iran, kiểm tra vũ khí của họ mà người Iran hoàn toàn không phát hiện ra, sau đó bay đến cánh trái của họ và gọi phi công Iran "Các anh thực sự nên về nhà". Đây gần như là một trò đùa.

Mặc dù Nga hiện có máy bay chiến đấu tiên tiến hơn Su-25, nhưng không có máy bay nào trong kho vũ khí của Nga an toàn tuyệt đối xung quanh máy bay chiến đấu F-22 "Raptor".

Khi đưa tin công khai về F-22, có một điều rõ ràng là mọi người sẽ không bao giờ có thể thấy hết toàn bộ khả năng của máy bay chiến đấu này. Bởi vì đó là tối mật, không giống như F-35, và nó cũng chứng minh đầy đủ vị thế của F-22.

Theo Epoctimes
Minh Nguyệt