Tòa tối cao Hoa Kỳ ra phán quyết về quyền miễn trừ truy tố của ông Trump
Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ ra phán quyết hôm thứ Hai 1/7 rằng ông Donald Trump không thể bị truy tố vì những hành động nằm trong quyền hạn hiến định của ông với tư cách là tổng thống. Đây là một phần nội dung của một quyết định mang tính bước ngoặt lần đầu tiên công nhận việc tổng thống được miễn tố ở mức độ này hay mức độ khác.
Các thẩm phán đưa ra phán quyết với 6 phiếu thuận, 3 phiếu chống. Nội dung phán quyết do Chánh án John Roberts chấp bút đã hủy bỏ quyết định của tòa án cấp dưới vốn đã bác bỏ việc ông Trump khẳng định ông được hưởng quyền miễn trừ khỏi các cáo buộc hình sự liên bang liên quan đến nỗ lực đảo ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 trước đối thủ là ông Joe Biden.
Chánh án Roberts viết: “Chúng tôi kết luận rằng theo cấu trúc hiến pháp của chúng ta về phân quyền, bản chất của quyền lực tổng thống đòi hỏi cựu tổng thống được hưởng quyền miễn tố hình sự ở mức độ nhất định cho các hoạt động chính thức trong nhiệm kỳ của ông ấy”.
Theo Chánh án Roberts quyền miễn trừ đối với cựu tổng thống là "tuyệt đối" đối với "quyền hiến pháp cốt lõi" của họ, và một cựu tổng thống ít nhất về mặt lý thuyết có quyền miễn trừ theo đối với những hành động nằm ngoài phạm vi trách nhiệm chính thức của mình.
Ông Roberts đã nêu ra nhu cầu của các tổng thống là "thực hiện nhiệm vụ của mình một cách dũng cảm và công bằng" mà không sợ bị truy tố. Tuy nhiên về những hành động không với tư cách của tổng thống, ông Roberts nói thêm "sẽ không có quyền miễn trừ".
Donald Trump: Chiến thắng lớn cho Hiến Pháp và nền dân chủ Mỹ
Trump ca ngợi phán quyết này trong một bài đăng trên mạng xã hội, viết: "Thắng lớn cho Hiến Pháp và nền Dân chủ của chúng ta. Tự hào là người Mỹ”.
Tòa tối cao đã phân tích 4 loại hành vi có trong bản cáo trạng. Đó là: việc ông thảo luận với các quan chức Bộ Tư pháp Mỹ sau cuộc bầu cử; việc ông bị cho là đã gây áp lực lên Phó Tổng thống lúc bấy giờ là Mike Pence phải ngăn việc Quốc hội chứng nhận chiến thắng của ông Biden; việc ông bị cho là có vai trò trong hành động tập hợp các đại cử tri giả ủng hộ ông để sử dụng trong quá trình chứng nhận; và hành vi của ông liên quan đến vụ tấn công ngày 6/1/2021 vào Điện Capitol của Hoa Kỳ do những người ủng hộ ông gây ra.
Kết quả kể trên đã mang lại cho ông Trump phần lớn những gì ông mong đợi nhưng không cho phép ông hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối cho mọi hành vi chính thức, điều mà các luật sư của ông vẫn cố vận động. Thay vào đó, tòa tối cao nêu rõ rằng các hành động nằm trong "phạm vi quyền lực hiến định" của tổng thống được bảo vệ như vậy, trong khi những hành động nằm ngoài quyền lực của riêng tổng thống chỉ "được giả định là được miễn trừ".
Tòa tối cao xác định rằng ông Trump hoàn toàn được miễn trừ về các cuộc thảo luận với các quan chức Bộ Tư pháp. Ông Trump cũng "được giả định là được miễn trừ" cho các trao đổi của ông với ông Pence, nhưng tòa tối cao đã chuyển vấn đề đó và hai mục khác trở lại các tòa án cấp dưới để họ xác định liệu ông Trump có quyền được miễn trừ hay không.
Phán quyết này đánh dấu lần đầu tiên kể từ khi nước Mỹ ra đời vào thế kỷ 18, Tối cao Pháp viện tuyên bố rằng các cựu tổng thống có thể được bảo vệ khỏi các cáo buộc hình sự trong bất cứ trường hợp nào.
Trong số những thẩm phán chiếm thế đa số và theo đường lối bảo thủ ở Tối cao Pháp viện, có 3 vị do ông Trump bổ nhiệm.
Tòa án đã ra phán quyết về vụ án vào ngày cuối cùng của phiên tòa
Ông Trump, 78 tuổi, là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự và là cựu tổng thống đầu tiên bị kết án hình sự. Cáo buộc của Công tố viên đặc biệt Smith về hành vi đảo ngược kết quả bầu cử là một trong 4 vụ án hình sự mà ông Trump phải đối mặt.
Thẩm phán Sonia Sotomayor, cùng với các thẩm phán theo chủ nghĩa tự do Elena Kagan và Ketanji Brown Jackson, đã đưa ra lời phản đối gay gắt, nói rằng phán quyết này thực sự tạo ra "khu vực không có luật pháp xung quanh tổng thống".
"Khi ông ta sử dụng quyền hạn chính thức của mình theo bất kỳ cách nào, theo lý lẽ của đa số, thì giờ đây ông ta sẽ được miễn trừ khỏi việc bị truy tố hình sự. Ra lệnh cho Đội SEAL 6 của Hải quân ám sát một đối thủ chính trị? Miễn trừ. Tổ chức một cuộc đảo chính quân sự để nắm giữ quyền lực? Miễn trừ. Nhận hối lộ để đổi lấy sự ân xá? Miễn trừ. Miễn trừ, miễn trừ, miễn trừ", Thẩm phán Sotomayor viết.
Thẩm phán Sotomayor đặt vấn đề:: "Trong mọi trường hợp sử dụng quyền lực chính thức, tổng thống hiện là vị vua đứng trên luật pháp".
Theo asia
Bảo Thư biên dịch
