TT Zelensky nêu một điều kiện để Ukraine từ bỏ lãnh thổ
Volodymyr Zelensky cho biết việc nhượng bộ lãnh thổ để chấm dứt cuộc chiến do Vladimir Putin phát động sẽ cần sự ủng hộ của một cuộc trưng cầu dân ý ở Ukraine.
Tuy nhiên, tổng thống Ukraine nói với truyền thông Pháp rằng động thái như vậy "không phải là lựa chọn tốt nhất vì chúng tôi đang đối phó với ông Putin và sẽ là chiến thắng cho ông ấy nếu ông ấy chiếm được một phần lãnh thổ của chúng tôi".
"Ukraine sẽ không bao giờ từ bỏ lãnh thổ của mình vì đây sẽ là một cuộc tấn công vào Hiến pháp", ông nói.
Trong cuộc phỏng vấn với các hãng thông tấn Pháp Le Monde , AFP và L'Equipe được công bố hôm thứ Tư, ông cho biết quyết định về toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine không thể do tổng thống đưa ra mà do người dân Ukraine.
"Điều này vi phạm Hiến pháp Ukraine", ông nói, "những người nắm quyền không có quyền chính thức từ bỏ lãnh thổ của họ". Để điều đó xảy ra, "người dân Ukraine phải mong muốn", ông nói thêm, nhưng không loại trừ khả năng tổ chức trưng cầu dân ý về vấn đề này.
Ông Viktor Kovalenko, một nhà phân tích về Ukraine và Nga, đồng thời là cựu quân nhân Ukraine (2014-2015), nói với Newsweek rằng đề xuất tổ chức trưng cầu dân ý của ông Zelensky là "một sự thay đổi đáng kể về chính sách và có khả năng làm giảm sự ủng hộ dành cho ông Zelensky, người hiện đang đoàn kết cả nước trong cuộc chiến sinh tồn".
"Ukraine có thể cân nhắc đến rủi ro của một cuộc trưng cầu dân ý, vì nó không đảm bảo rằng người dân Ukraine sẽ đồng ý nhượng lại lãnh thổ. Họ có thể tái khẳng định sự từ chối của mình đối với ông Putin và xác nhận biên giới năm 1991", ông nói, ám chỉ đến năm Ukraine tuyên bố độc lập.
"Một yếu tố quan trọng khác là cuộc trưng cầu dân ý về lãnh thổ đòi hỏi phải có lệnh ngừng bắn từ Putin, và các vùng lãnh thổ hiện đang bị chiếm đóng sẽ không thể tham gia. Vẫn chưa chắc chắn liệu Điện Kremlin có sẵn sàng dừng các cuộc tấn công và ném bom vào giai đoạn này hay không", ông nói thêm.
Sau hai năm rưỡi chiến tranh, Nga và Ukraine vẫn còn rất xa mới có thể đàm phán - nhưng các cuộc khảo sát gần đây ở Ukraine đã chỉ ra sự thay đổi trong quan điểm của người dân về triển vọng đàm phán.
Cuộc thăm dò vào tháng 5 của Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv (KIIS) cho thấy một phần ba (32%) người Ukraine sẽ chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình và độc lập so với 26 phần trăm vào tháng 2 năm nay và 9 phần trăm vào tháng 2 năm 2023.
Hơn một nửa (55%) vẫn phản đối việc từ bỏ lãnh thổ cho Nga nếu nước này chấm dứt chiến tranh, nhưng con số này đã giảm so với mức 74 phần trăm vào tháng 12 năm 2023. Trong khi đó, hãng tin ZN.UA của Ukraine đưa tin vào tháng 7 rằng 44 phần trăm người dân trong nước đồng ý rằng đã đến lúc bắt đầu đàm phán với Nga.
Tháng trước, tổng thống Zelensky trả lời BBC rằng nếu Moscow sẵn sàng thảo luận về kế hoạch chấm dứt chiến tranh "theo Hiến chương Liên hợp quốc, thì chúng tôi sẽ sẵn sàng đàm phán".
Ông Zelensky nói với truyền thông Pháp rằng các đại diện Nga nên tham dự hội nghị thượng đỉnh thứ hai vào tháng 11 để trình bày kế hoạch hòa bình dựa trên công thức hòa bình của ông Zelensky được công bố lần đầu vào tháng 11 năm 2022, bao gồm việc rút toàn bộ quân đội Nga khỏi lãnh thổ Ukraine.
Điện Kremlin đã nhiều lần bác bỏ những nỗ lực hòa bình của Ukraine và công thức 10 điểm của nước này.
Trước hội nghị thượng đỉnh hòa bình đầu tiên vào tháng 6, mà Moscow không tham dự, ông Putin đã tuyên bố rằng như một điều kiện cho các cuộc đàm phán hòa bình, Ukraine phải rút quân hoàn toàn khỏi bốn vùng bị chiếm đóng một phần mà Moscow đã sáp nhập bất hợp pháp vào năm 2022. Điều này đã bị Kyiv kiên quyết bác bỏ.
Nhưng ý tưởng đàm phán giữa hai bên vẫn tiếp tục phát triển. Tuần trước, đồng minh của Nga là Trung Quốc cho rằng Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba đã nói trong chuyến thăm Quảng Châu rằng Kyiv đã sẵn sàng đàm phán với Moscow. Kyiv sau đó đã làm rõ rằng Ukraine sẽ chỉ đàm phán khi Nga sẵn sàng đàm phán một cách thiện chí.
"Chúng tôi vẫn ở tuyến đầu chừng nào Nga còn muốn chiến tranh", tổng thống Zelensky nói.
Tùng Anh
Theo Newsweek
