Vì sao Bắc Kinh ngần ngại rút lệnh trừng phạt Mỹ?
Ngày 22 tháng 7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh bất ngờ tuyên bố hủy bỏ các biện pháp trừng phạt đối với công ty truyền thông vệ tinh Mỹ Viasat.
Viasat trước đây đã bị Trung Quốc áp đặt lệnh trừng phạt vào ngày 7 tháng 1 vì tham gia vào việc duy trì hoạt động của hệ thống "tấn an" do Mỹ bán cho quân đội Đài Loan. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc công khai hủy bỏ lệnh trừng phạt đối với công ty tham gia vào việc bán vũ khí cho Đài Loan.
Theo các chuyên gia về truyền thông và rủi ro chính trị doanh nghiệp, có một số lý do cho việc Trung Quốc đảo ngược quyết định:
Viasat, một trong những tập đoàn viễn thông vệ tinh lớn nhất Hoa Kỳ, cũng có dấu ấn mạnh mẽ trong lĩnh vực quốc phòng. Gần đây, công ty này đã bán cho Đài Loan hệ thống vô tuyến chiến thuật đa chức năng cung cấp tin tức điện tử trên chiến trường.
Vào ngày 16 tháng 12 năm 2023, Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Hoa Kỳ (DSCA) đã chính thức thông báo về việc bán gói hỗ trợ "Hệ thống tấn an" cho Đài Loan. Gói hỗ trợ này trị giá khoảng 300 triệu USD. Đây là một hệ thống phòng thủ tên lửa tầm ngắn được thiết kế để bảo vệ Đài Loan khỏi các mối đe dọa từ các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái. Hệ thống này bao gồm radar, tên lửa và các thiết bị kiểm soát hỏa lực.
Theo báo cáo của Đài Á Châu Tự Do, khoảng 7 tháng sau khi Trung Quốc tuyên bố áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Voice of America (VOA), vào ngày 22 tháng 7, trong buổi họp báo thường kỳ, một phóng viên từ kênh truyền hình Phượng Hoàng Vệ Thị (phát sóng tiếng Trung Quốc và ủng hộ chính quyền Trung Quốc) đã bất ngờ đặt câu hỏi về vấn đề này. Phóng viên này cho biết, có tin đồn gần đây rằng "VOA đang tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp Trung Quốc" và đề nghị Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra phản hồi.
Nắm bắt cơ hội này, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, ông Mao Ninh, đã tuyên bố: "Trung Quốc căn cứ vào luật chống trừng phạt nước ngoài và các luật liên quan khác, nhận thấy rằng tình hình dẫn đến việc áp dụng các biện pháp trừng phạt đã có thay đổi, do đó quyết định hủy bỏ các biện pháp trừng phạt đối với VOA."
Trên Weibo, hashtag "Trung Quốc quyết định dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với công ty Viasat của Mỹ” đã trở thành chủ đề nóng, thu hút sự chú ý và bình luận sôi nổi từ cộng đồng mạng.
Nhiều tài khoản Weibo có lượng người theo dõi lớn (Weibo Big V) cùng với những người dùng được gọi là "tiểu hồng" (những người yêu nước Trung Quốc) đã đồng loạt bày tỏ sự vui mừng, hả hê trước thông tin này. Họ sử dụng những cụm từ như "lại thêm một công ty Mỹ khuất phục", "nghe nói" Viasat đã ngừng bán vũ khí cho Đài Loan để giải thích lý do Trung Quốc dỡ bỏ trừng phạt. Một số người khác lại dẫn câu nói "biết sai biết sửa là tốt" để thể hiện sự tán thưởng cho hành động của Viasat.
Tuy nhiên, bên cạnh những bình luận vui mừng, cũng có ý kiến bày tỏ sự nghi ngờ và đặt câu hỏi về động cơ thực sự của Trung Quốc trong việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Một số người cho rằng đây chỉ là chiến thuật ngoại giao nhằm xoa dịu căng thẳng với Mỹ trước thềm các cuộc đàm phán quan trọng.
Nhìn chung, việc Trung Quốc dỡ bỏ lệnh trừng phạt Viasat đã thu hút nhiều sự quan tâm và tranh luận trên Weibo, phản ánh những góc nhìn khác nhau về mối quan hệ Trung-Mỹ và các diễn biến chính trị trong khu vực.
Một kỹ sư viễn thông cao cấp giấu tên người Trung Quốc đã chỉ ra bằng văn bản rằng, mặc dù Trung Quốc luôn tuyên bố đã "tự chủ nghiên cứu và phát triển" thông tin vệ tinh, nhưng do hạn chế về nhân lực, kỹ thuật và phạm vi phủ sóng, hiệu quả của nó vẫn luôn bị nghi ngờ.
Trong khi đó, công ty con vệ tinh Inmarsat của Anh sở hữu hệ thống thông tin liên lạc ổn định và nhanh chóng nhất hiện nay trên toàn cầu, vì vậy nhiều thiết bị quân sự và nghiên cứu khoa học của Trung Quốc đều phải sử dụng công nghệ Inmarsat để đáp ứng nhu cầu phát triển quốc gia. Inmarsat luôn là vệ tinh và công nghệ do Hoa Kỳ đầu tư, vì vậy nếu Trung Quốc "lật mặt" với Hoa Kỳ, họ sẽ không có bất kỳ khả năng chống trả nào.
Inmarsat là nhà cung cấp dịch vụ mạng vệ tinh duy nhất trên toàn cầu, nắm giữ vị thế độc quyền trong thị trường viễn thông vệ tinh, bao gồm điện thoại vệ tinh, truyền thông và internet trên biển, đất liền và không khí. Nổi bật hơn cả, Inmarsat là nhà cung cấp dịch vụ viễn thông vệ tinh toàn cầu duy nhất được phép kết nối với trạm vệ tinh của Trung Quốc.
Vai trò quan trọng trong các chính sách quốc gia: Chính phủ Trung Quốc phụ thuộc nặng nề vào công nghệ Inmarsat,
Sự nhầm lẫn trong vụ Trung Quốc áp đặt biện pháp trừng phạt Viasat: Chỉ một thời gian ngắn trước khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố áp đặt biện pháp trừng phạt đối với Viasat vào tháng 1, Viasat đã hoàn tất thương vụ mua lại Inmarsat trị giá 7,3 tỷ USD. Chuyên gia tư vấn rủi ro chính trị Hoa Kỳ Ross Feingold nhận định: "Có vẻ như Trung Quốc đã không nhận ra rằng Viasat có công ty con Inmarsat, và Inmarsat có hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc.
Thông thường, các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ không có hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc. Do đó, về mặt áp đặt biện pháp trừng phạt, Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn học hỏi, và lần này họ đã thực sự trừng phạt sai đối tượng."
Pang Zhong, một nhà truyền thông cấp cao, tin rằng ĐCSTQ vội vàng sửa chữa sai lầm của mình chủ yếu là vì sợ cắt đứt con đường giới thiệu các công nghệ chủ chốt của mình. Liệu Hoa Kỳ có thực hiện các biện pháp để chống lại ĐCSTQ hay không? Điều đó không chỉ phù hợp mà còn cần thiết nhưng khi thời cơ đến, Hoa Kỳ sẽ phải quyết định đúng lúc.
Theo Soundofhope
Minh Nguyệt
